Actieplan Geluid 2013 - 2018
2014
Samenvatting
Geluidhinder heeft een grote invloed op de leefomgeving van de stad. Daarbij gaat het om de gezondheid van de Rotterdammers en de mate waarin zij hun omgeving als prettig ervaren. Rotterdam wil daarom door dit Actieplan Geluid gezondheidsschade door teveel geluid en er- varen overlast door geluid verminderen.
De Europese Unie verplicht stedelijke gebieden – waaronder ook Rotterdam –om de geluidhin- der in kaart te brengen én om een Actieplan op te stellen om deze hinder en daarmee gezond- heidsgevolgen van geluid aan te pakken. Uit de Geluidkaarten 2012 bleek dat 374.000 Rotter- dammers wonen op een plek met teveel geluid. Hiervan zijn ruim 105.000 Rotterdammers (ernstig) gehinderd door geluid. Door de geluidkaarten is de hinder door wegverkeer, railver- keer, luchtvaart en het industrielawaai van gezoneerde terreinen in kaart gebracht. Het stedelijk wegverkeer geeft de meeste geluidhinder (92.230 gehinderden). Dit Actieplan Geluid 2013 - 2018 richt zich dan ook met name op deze bron.
De strategie
Bij de aanpak van geluid is uitgegaan van een geluidbelasting van 55 dB, de zogenaamde plandrempel. Deze plandrempel ligt lager dan in het vorige Actieplan (64-68 dB) en is afgeleid van een advies van de Wereld Gezondheidsorganisatie. Vanaf 55 dB treden negatieve gezondheidsgevolgen op. Door de lagere plandrempel kan de geluidhinder bij een grotere groep Rotterdammers aangepakt worden. De plandrempel is een signaalwaarde. Gezien de omvang van de problematiek is het niet mogelijk deze binnen 5 jaar op te lossen.
Op basis van het huidige beleid en de bestaande financiële middelen is in het Actieplan Geluid in kaart gebracht wat de gemeente Rotterdam gaat doen. De gemeente kan slechts een bescheiden bijdrage aan de oplossing van het geluidprobleem bieden.
Rotterdam neemt actie op bronnen die zij direct kan beïnvloeden. Bronnen als de rijkswegen en het vliegveld kan Rotterdam niet direct beïnvloeden en vormen daarom geen onderdeel van het Actieplan. De geluiduitstoot van auto’s en vrachtwagens is een taak van Europa. Uiteraard wordt door de gemeente wel ingezet op het beïnvloeden van landelijke en Europese ontwikkelingen op geluidgebied ondermeer door te lobbyen.
Verkeersreducties worden niet meegenomen als oplossingsmogelijkheid voor de aanpak van de geluidproblematiek omdat het verkeer met 50% verminderd moet worden voordat dit in de stad hoorbaar is. Daarnaast is het gemeentelijk beleid om de stad goed voor autoverkeer toegankelijk te houden.
Drie sporen
Op basis van drie sporen wordt gewerkt aan het verminderen van de geluidhinder door weg- verkeer:
Spoor 1: Toepassen stille wegdekken
Rotterdam is de enige gemeente van de G4 die stelselmatig stil asfalt toepast bij onderhoud aan hoofd- en verzamelwegen. Stil wegdek is voor de gemeente in de praktijk de meest effectieve en efficiënte manier om het aantal geluidgehinderden direct te verminderen. De maatschappelijke kosten-batenanalyse die gemaakt is voor dit ontwerp Actieplan laat zien dat het maatschappelijk rendement positief is: de opbrengst van de aanleg van stil asfalt – gezondheidswinst - is groter dan de kosten van de maatregelen.
Stil wegdek wordt toegepast wanneer het asfalt aan vervanging toe is (onderhoudprogramma), het technisch mogelijk is en effectief is (gevoelige bestemmingen zoals woningen in de buurt).
Stil asfalt is vanzelfsprekend niet zinvol wanneer een andere geluidbron bepalend is voor het geluidniveau, bijvoorbeeld een trambaan in de rijweg.
In 2013 en 2014 wordt 3,84 ha. stil asfalt aangelegd op hoofdwegen en bij rioolvervanging. Verwacht geraamd resultaat: zo’n 5.000 mensen ervaren minimaal 3 dB minder geluidhinder in hun woning. In de jaren 2015 tot en met 2017 wordt jaarlijks 5,2 ha. asfalt aangelegd. Verwacht resultaat: 10.000 mensen met minimaal 3 dB minder geluid in hun woning.
Daarnaast wordt gekeken naar de geschikte bestrating van 30 km. wegen. De gemeente kent een groot aantal 30 km/u wegen. Meestal zijn dit rustige wegen in woongebieden. Uit de Regionale Verkeers- en Milieukaart blijkt dat er echter ook 30 km/u wegen zijn met veel vervoers-bewegingen en niet altijd dwingt het wegprofiel 30 km/u af. Hierdoor kunnen ook langs deze wegen hoge geluidbelastingen optreden, Voor de top 5 van meest geluidbelaste 30 km wegen wordt in overleg met de beheerder onderzocht welke reële alternatieven er zijn voor deze we- gen. Op termijn kan dan worden bekeken hoe met de inrichting van dergelijke wegen het beste omgegaan kan worden.
Spoor 2: Geluid in RO meenemen
In Rotterdam wordt veel gebouwd op locaties met een hoge geluidbelasting. Aangezien dit woningen zijn met een geluidbelaste gevel, neemt hierdoor het aantal geluidgehinderden volgens de EU-berekeningen toe. Echter, door slim te bouwen is het wel mogelijk dat de bewoners van deze woningen in de praktijk veel minder geluidhinder ervaren.
Hierbij wordt er voor gezorgd dat bewoners in ieder geval één geluidluwe zijde hebben (en daar de ramen gewoon kunnen openen en rustig kunnen slapen) en een geluidluwe buitenruimte. Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat het toepassen van een geluidluwe gevel er toe kan leiden dat tot 50% van de bewoners minder last hebben van geluid.
De gemeente controleert de eisen voor nieuwbouw op geluidbelaste locaties door middel van een ontheffingsbesluit. In de praktijk wordt geluid laat in het ruimtelijk proces meegenomen waardoor soms duurdere, minder effectieve maatregelen of geen maatregelen worden genomen. De komende jaren wordt hierop extra ingezet zodat nieuwe bewoners minder last van geluid hebben. Naast voorlichting van stedebouwkundigen wordt ook onderzocht hoe geluidmaatregelen beter vastgelegd kunnen worden in plannen. Voor bewoners kan de ‘geluidkwali- teit’ van de woning zichtbaar gemaakt worden door een Geluidlabel. Onderzocht worden nut, noodzaak en mogelijkheden om dit te ontwikkelen.
In de periode van het Actieplan Geluid worden daarnaast 382 woningen gesaneerd door geluidisolatie. De sanering wordt betaald uit ISV-middelen.
Recente studies bevelen aan te zorgen voor een goede verdeling of spreiding van te voet bereikbare relatief stille gebieden in de stad. Zo’n verdeling van stille gebieden in de buurt biedt voor alle Rotterdammers een omgeving die stressverlagend en wellicht gezondheidsbevorderend werkt. Het selecteren van stille gebieden en het monitoren van de beleving zijn acties in het Actieplan.
Spoor 3: Verbeteren geluidbeleving
Voor een aantrekkelijke en leefbare stad is de geluidbeleving belangrijk. De EU-geluidkaarten geven een beperkt beeld van de geluidhinder omdat deze ingaan op een beperkt aantal bronnen (spoor, weg, luchtvaart en gezoneerde industrieterreinen). Beleving van de omgeving wordt daarnaast bepaald door geluiden waar mensen zich aan storen: horecalawaai, bouwlawaai, evenementen etc. Het Actieplan richt zich daarom ook op deze bronnen. Een voorbeeld is de aanpak van lawaai veroorzaakt voor horeca. Zo registreerde de DCMR in 2012 2.551 horecaklachten. In datzelfde jaar is de nieuwe Horecanota vastgesteld. Sindsdien moeten horecaon- dernemers bij de aanvraag van een vergunning in relevante gevallen een akoestisch onderzoek indienen. Hierdoor weten ondernemers bij de start hoeveel geluid ze mogen produceren zonder dat ze geluidsoverlast veroorzaken. Als bij controles desondanks wordt geconstateerd dat ondernemers teveel geluid maken, volgt een handhavingtraject. De eerste ervaringen met deze integrale aanpak lijken positief uit te pakken voor het woon- en leefklimaat. Zo is het aantal bin- nengekomen klachten het afgelopen jaar verminderd.
Maatregelen om de geluidbeleving te verbeteren, dragen niet bij aan een afname van het berekende aantal gehinderden op de geluidkaarten.
De uitwerking van bovenstaande sporen in concrete acties is te vinden onder hoofdstuk 5 Acties. Op de volgende pagina’s vindt u ook een schema met alle maatregelen.
Aanhaken bij lopende gemeentelijke activiteiten
Geluid komt terug in meerdere gemeentelijke activiteiten, van vervoermanagement tot energiebespa- ring, luchtkwaliteit en wijkaanpak. Onderzocht worden diverse mogelijkheden om geluid een betere plek te geven in deze activiteiten en zo met werk werk te maken.
Meten is weten
In dit Actieplan is de MKBA-systematiek sterk verbeterd, Deze geeft aan dat investeringen in geluid – zeker voor wat betreft stil asfalt – maatschappelijk rendabel zijn. Daarnaast bleek bij de evaluatie van het vorige Actieplan Geluid dat de Regionale Verkeers- en Vervoerskaart niet altijd juiste gegevens bevat. Gezien het belang van dit instrument om de geluidbelastingen te berekenen, wordt in overleg met de stadsregio Rotterdam (eigenaar van dit instrument) een verbeterplan opgesteld waarbij aandacht wordt gegeven aan de coördinatie van de verschillende gegevensstromen. Dit moet er toe leiden dat geluidberekeningen gestoeld zijn op goede aannames m.b.t. onder meer snelheid, vervoersbewegingen etc.
Inspraak
Voordat het College dit Actieplan heeft vastgesteld, hebben Rotterdammers, de Rotterdamse gemeen- teraad en andere betrokkenen hierop kunnen reageren. Bij de uitwerking van de concrete acties wordt gekeken hoe de betrokkenen (Rotterdammers, bedrijven etc.) hier aan kunnen meedenken en – meewerken.
Financiën
De maatregelen in het Actieplan Geluid worden genomen binnen bestaande budgetten van de gemeente Rotterdam.