Beleidsplan Communicatie 2012 -2015
1 maart 2012
De groeiende kloof tussen burgers en overheid is een ontwikkeling die zich de laatste jaren steeds sterker aftekent, niet alleen landelijk, maar ook in Brunssum. De mate waarin inwoners het bestuur vertrouwen en waarderen, bepaalt voor een groot deel de legitimiteit van het bestuur. Communicatie is een van de belangrijke pijlers onder dat vertrouwen en die waardering.
De rol van de (gemeentelijke) overheid verandert, in belangrijke mate veroorzaakt door de bezuinigingen. Dit houdt het gevaar in dat de kloof tussen bestuur en burger wordt vergroot en het vertrouwen en de waardering worden ondermijnd. Burgers krijgen steeds meer taken ‘terug’. Bijvoorbeeld de zorg voor ouders, familie en vrienden in de vorm van mantelzorg, of het onkruid- of sneeuwvrij maken van de eigen stoep. De vanzelfsprekende taakverdeling tussen overheid en burger is aan het veranderen. De gemeente lijkt daardoor wellicht een afstandelijkere en zakelijkere partij ten opzichte van de inwoners te worden.
Tweejaarlijks wordt een burgeronderzoek Parkstad uitgevoerd, waarin de mening van burgers over relevante onderwerpen worden bevraagd. 1 Zo is onder andere gekeken naar:
• Gebruik gemeentelijke informatiekanalen
• Transparantie van de gemeentelijke besluitvorming
• Waardering gemeentebestuur
Vergelijken we de cijfers voor Brunssum van 2009 met die van 2011, dan geven deze een dalende lijn te zien. Eenzelfde tendens is overigens ook terug te vinden te vinden bij de andere Parkstadgemeenten. De algehele waardering van het gemeentebestuur is van 5.2 in 2009 gedaald naar 3.8 in 2011. Opmerkelijk is dat de interesse in de politiek licht is gestegen en hoger ligt dan het Parkstadgemiddelde.
De waardering van onze inwoners van het bestuur en gemeentelijk handelen hangt niet alleen af van een goede communicatie in de meest brede zin. Er spelen ook andere factoren, waarop bestuur en ambtenaren geen invloed hebben. Niettemin bestaat er alle reden om de communicatie met onze inwoners en doelgroepen te verbeteren en versterken. De urgentie geldt voor alle gemeentelijke partijen. In de dagelijkse praktijk zijn het de raad en raadsleden, het college van burgemeester en wethouders en de ambtenaren, die verantwoordelijk zijn voor de invulling van de gemeentelijke communicatie. Zij zijn de ambassadeurs.
Voor de inwoners veranderen wereld en samenleving snel. Moderne media brengen de ontwikkelingen bij hen thuis. De wereld is het toneel. Mensen kunnen kiezen welke informatie ze tot zich willen nemen en welke niet en waarop ze invloed willen uitoefenen. Ondanks dat de wereld aan hun voeten ligt, richt de aandacht van burgers zich vaak vooral op de eigen, directe leefomgeving. Men lijkt steeds meer het individuele of de directe kring belangrijk te vinden. Misschien wel omdat dit gevoelsmatig nog in de directe beïnvloedingssfeer ligt.
De gemeente staat voor de grote uitdaging te zoeken naar manieren om de relatie tussen haar en haar inwoners opnieuw vorm te geven en te versterken. Zij moet daarom op alle mogelijke manieren voelsprieten ontwikkelen, signalen ontvangen, naar de inwoners toe gaan en serieus iets doen met wat door de inwoners wordt ingebracht. Burgerparticpatie kan daarbij helpen, omdat zaken die in gezamenlijkheid tot stand komen nu eenmaal op een breder draagvlak en op meer begrip mogen rekenen. Burgerparticipatie gaat echter niet altijd vanzelf. Iedereen heeft het druk en burgers staan vaak niet in rijen van tien te wachten om te ‘participeren’. Bestuur en ambtenaren zullen zich daarvan bewust moeten zijn en zelf actief inwoners heel direct, doelgroepgericht, moeten benaderen. Burgers moeten geprikkeld worden om deel te nemen aan beleidsvorming en uitvoering. Communicatie is daarom vooral ook “doen”.