Burgers verbinden, een ontwikkeling

Ontwikkeling
De samenleving wordt steeds complexer. Gemeenten krijgen steeds complexere taken op hun bordje terwijl de activiteiten van de burgers daarin groter worden. We zien dat de uitvoering van publieke taken steeds vaker een samenwerking is tussen burgers, markt en samenleving.
Betrokken burgers1 zijn belangrijke partners in het nemen van verantwoordelijkheid voor maatschappelijke belangen. Naast het toegenomen zelfbewustzijn, opleidingsniveau en de in het algemeen hoge levensstandaard van de mensen groeit de behoefte een grotere invloed en zeggenschap te hebben over de eigen leefsituatie en leefomgeving.
Naast meedenken en soms ook “meebeslissen” over zaken in de eigen leefomgeving is een deel van de burgers ook bereid letterlijk de handen uit de mouwen te steken. Davied van Berlo ontleende de titel van zijn nieuwste boek aan deze ontwikkeling: Wij, de overheid (co‐creatie in de netwerksamenleving).
Een ontwikkeling die we ook zien is die van groepen burgers die zich niet herkennen in “hun” politiek, en weinig vertrouwen hebben, zowel ambtenaren als bestuurders in hun vermogen om de politiek te beïnvloeden, geloven niet dat de politiek opkomt voor hun belangen of denken dat hun maatschappelijke doelen beter zonder politiek en bestuur zijn te realiseren2. Dat klinkt niet positief. Aan de andere kant: deze constateringen zijn vitale kansen. We kunnen dit oordeel van burgers ook zien als een klemmend appèl op ons om de ruimte voor de inbreng van burgers aanmerkelijk te vergroten. Niet door alleen meer “inspraakavonden op plannen”. Dat zou een wel erg magere interpretatie van dit fundamentele appèl zijn. Maar wel door burgers daadwerkelijke ruimte te bieden voor zeggenschap over en het “runnen” van bepaalde zaken in het publiek domein. Belangrijk hierbij is dat er continue gezocht moet worden naar de balans tussen “ meebeslissen” van burgers en de democratische legitimiteit van dit meebeslissen.
In een tijd dat de overheid moeite heeft tegemoet te komen aan alle maatschappelijke behoeften is dit een extra kansrijke ontwikkeling. In de literatuur lezen we dat de actuele financiële beperkingen van de overheid geen motief mogen zijn om de burgers op te zadelen met overheidstaken.3 Nee, dat is zo. Geld is beslist niet de belangrijkste reden waarom de overheid moeite krijgt om aan alle verwachtingen van burgers, ondernemers en maatschappelijke instellingen te voldoen. We lopen ook tegen de grenzen aan van ons organisatorische kunnen, de bureaucratie, efficiency en het organiseren van draagvlak voor het overheidshandelen.
Maar, eerlijk is eerlijk, ons begrotingsprobleem werkt wel als een katalysator waardoor we actiever, sneller, bereidwilliger nadenken over een andere balans tussen de eigen verantwoordelijkheid van burgers en de collectieve verantwoordelijkheid van de overheid.

Terug naar bibliotheek