Ecologische Structuurvisie 2012 -2022

17 september 2013

Auteur(s): Pim de Kwaadsteniet, Carolien Wegstapel
Instantie: TAUW Bekijk Download

Gemeente Langedijk kenmerkt zich door rijke cultuur- en landbouwhistorie, bijzondere natuurgebieden, verwevenheid van dorpen, water en groen in een agrarisch landschap en een de nuchtere en dorpse mentaliteit. Dit schept grote potenties voor realisatie van een waardevolle, robuuste en duurzame ecologische structuur, met ruimte voor zowel mens als natuur.
Een ecologische structuurvisie biedt op een samenhangende wijze handvatten voor een concrete versterking van de natuur. De onderhavige ecologische visie van Langedijk is een toekomstvisie voor de realisatie van een samenhangend, ecologisch netwerk binnen de gemeente, met nauwe relaties met het omringende landschap. De ecologische visie is richtinggevend voor de integratie van ecologie bij ruimtelijke ontwikkelingen en bij beheer en onderhoud.
Het behaalde resultaat is tot stand gekomen in samenwerking met de projectgroep van de gemeente en een klankbordgroep met daarin diverse maatschappelijke organisaties. Ter completering is ook gebruik gemaakt van de lokale kennis en is de raad betrokken om de ambitie van de visie aan te scherpen.
De eerste stap was inzicht krijgen in de potentiële ecologische structuur en hiervoor is gebruik gemaakt van de zogenaamde kubieke benadering van het landschap. Bij deze benadering worden drie lagen van het landschap onderscheiden: het fysieke (ware), het functionele (juiste) en het verhalende (waarachtige) landschap. Het landschap is integraal bekeken alsook sectoraal (huidige natuurwaarden en natuurbeleid, landgebruik, recreatie, ruimtelijke ontwikkelingen, verhalen en identiteit e.d.). Op basis van de uitkomsten is de natuur in Langedijk opgedeeld in vier verschillende natuurtypen, te weten Water & Moeras, Bos & Park, Akker(randen)natuur en Dorpsnatuur. Voor ieder natuurtype is een Programma van Eisen opgesteld zodat helder is welke natuur tot welk type behoort.
Werken aan een ecologische structuur betekent schakelen tussen verschillende schaalniveaus. Naast een categorisering van natuur zijn verdere bouwstenen noodzakelijk om te kunnen schakelen. Ecologische bouwstenen zijn een concreet hulpmiddel om te werken aan een ecologische structuur op ieder niveau. Ecologische bouwstenen zijn goed te communiceren naar andere sectoren, belanghebbenden en burgers.
De volgende bouwstenen zijn onderscheiden:
 Kerngebieden (zoals Oosterdel)
 Deelkerngebieden (zoals de oostrand van Sint Pancras, tussen het kanaal en de wijk Twuijverhoek)
 Stapstenen (zoals Diepsmeerpark)
 Verbindingszones (zoals een groen lint langs de N504)
Met inzicht in de potentiële natuur, de natuurtypen en de bouwstenen is met verschillende sessies invulling gegeven aan het verbinden met de regionale ecologische structuur en vergelijkbare natuur, evenals het verbinden met de ondergrond, meeliften met ruimtelijke ontwikkelingen en beleid en het verbinden met mensen. Dit heeft geleid tot het maken van keuzes en prioritering hiervan. Met deze inhoud is de ecologische structuurvisie vormgegeven door onder andere een kaart met daarop de ecologische structuur en de structuurelementen, de uitwerking van de structuurelementen (factsheets), de strategie, de wijze waarop de kaart gerealiseerd wordt, spelregels Mens en Natuur en keuzes en prioriteiten.
Voor de realisatie of verdere ontwikkeling van de structuurelementen zijn mogelijke strategieën geformuleerd. Een eenvoudige en effectieve strategie is het aanpassen van het huidige beheer van traditioneel naar ecologisch. Daarnaast is het meeliften met de ontwikkeling van nieuwe gebieden of herinrichtingen een kostenefficiënte strategie. Verder kunnen (kleinschalige) ecologische projecten worden opgestart met eigen projectgeld of derden worden gestimuleerd tot initiatiefneming en uitvoering.
De implementatie van de Ecologische visie bestaat uit een aantal stappen op meerdere niveaus. Zo wordt bij elke ruimtelijke ontwikkeling vanaf de vroegste planfase de Ecologische visie toegepast en het vereiste oppervlakte groen en water met een natuurdoelstelling wordt zo snel mogelijk vastgelegd. De beheer- en onderhoudsplannen voor water en groen worden afgestemd op de Ecologische visie en het oppervlakte aan verdwenen snippergroen wordt ingezet ten behoeve van de realisatie van de Ecologische visie. Bovenal dient programmatisch te worden gewerkt: per jaar aangeven aan welke onderdelen van de Ecologische visie wordt gewerkt door middel van planvorming, inrichting of beheer. De financiering hiervoor dient tijdig te worden geregeld.

Instantie TAUW
Auteur Pim de Kwaadsteniet, Carolien Wegstapel
Soort instantie Adviesbureau
Datum 17 september 2013
Publicatienr. R001-4824699PDK-kmi-V03
ISBN
Trefwoorden Biodiversiteit, Ecologie, Ecologisch groenbeheer, Gemeente, Ruimtelijke inrichting, Structuurvisie

Terug naar bibliotheek