Economische effecten maatregelen Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht

Vraagstelling
De gemeente Utrecht heeft het Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht (ALU) opgesteld. Dit plan bevat een pakket aan maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren en om te voldoen aan de normen. Het plan voorziet tevens in het in goede banen leiden van de verwachte forse groei van de mobiliteit die de komende jaren gaat plaatsvinden. Het plan bevat een concreet maatregelenpakket tot ongeveer 2015 en een visie c.q. doorkijk tot 2030.
De voorgestelde maatregelen hebben effect op de verkeersstromen en daarmee op de autobereikbaarheid van bepaalde delen van de stad. Veranderingen in bereikbaarheid kunnen effect hebben op de economische functies in de gemeente. De gemeente Utrecht heeft aan Arena Consulting gevraagd om te beoordelen welke economische effecten de uitvoering van het ALU heeft.
De beoordeling heeft betrekking op:
- Detailhandel: effect op de koopstromen (omzet) en bevoorrading van winkels
- Bedrijventerreinen: effect op de bereikbaarheid voor werknemers/bezoekers en de vervoersstromen van en naar bedrijventerreinen
- Kantorenlocaties: effect op bereikbaarheid van werknemers/bezoekers Er heeft geen aparte analyse plaatsgevonden van de economische functies betreffende cultuur en toerisme. Eventuele opmerkingen over deze functies zijn indicatief.
De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd:
- Het accent ligt op een analyse van de economische effecten van het sectorenmodel met de voorgestelde knips, omdat dit naar verwachting het grootste effect heeft op de autobereikbaarheid.
- Uitvoering van doorstromingsmaatregelen op de verdeelring.
- Huidige milieuzonering.
- Factoren buiten het ALU blijven buiten beschouwing. Bijvoorbeeld de invloed van de ontwikkeling van (concurrerende) winkelgebieden.
- De bestaande vervoersmiddelenkeuze verandert niet. Er is geen rekening gehouden met een verandering in vervoerskeuze. Dat is overigens wel een doel van het ALU: het verschuiven van het autogebruik naar andere vervoermiddelen. Uit een recente analyse van de gemeente blijkt dat door het ALU het autogebruik met 2% tot 2,5% vermindert en dat dit ten gunstige komt van andere vervoermiddelen (OV, fiets).

Aanpak
De economische analyse is als volgt uitgevoerd:
1. Selecteren maatregelenpakket
De volgende maatregelen zijn onderling vergeleken op hun invloed op de bereikbaarheid en op de economische gevolgen:
o Nulvariant: Dit is de situatie in 2015 zonder ALU-maatregelen en met autonome ontwikkelingen en de realisatie van geplande groei van de stad (ofwel realisatie huidige plannen woningbouw, bedrijventerreinen, kantorenlocaties, winkelvoorzieningen, etc).
o ALU-variant: Situatie in 2015 met uitgevoerde maatregelen zoals sectorenmodel en verbetering doorstroming verdeelring.
2. Bepalen effectgebieden
De voorgestelde maatregelen hebben twee effecten op de bereikbaarheid:
o Directe invloed van de ‘knips’. Het oversteken van gebieden met een knipt op de route betekent omrijden en een verandering in reistijd
o Indirecte invloed van de ‘knips’. De verkeerstromen en verkeersintensiteit verandert. Dit heeft invloed op de reistijd over die wegen.
Met behulp van het verkeersmodel is bepaald welke effecten de maatregelen van het ALU hebben op de verkeersintensiteit. Met andere woorden, het model maakt inzichtelijk op welke wegen het drukker of minder druk wordt en met hoeveel motorvoertuigen de toename of afname is. Aan de hand van het bedrijvenbestand in Utrecht is bepaald welke economische functies zich in welke gebieden bevinden.
Vervolgens is afgeleid welke gebieden een mogelijk effect ondervinden van het ALU en welke gebieden geen effect ondervinden. Gebieden ondervinden een mogelijk effect als:
o De verkeersintensiteit verandert op de routes naar een gebied.
o Er relevante economische functies in het gebied zijn.
o Er voor de koopstromen (detailhandel) sprake is van bestedingen uit andere gebieden (ofwel autoverkeer van consumenten naar het gebied)
3. Vaststellen autobereikbaarheid
De invloed van de knips en de verandering van de verkeerstromen is vervolgens vertaald in een reistijdverschil. De omvang van het reistijdverschil bepaald in welke mate er economische gevolgen gaan optreden. Er zijn reistijdverschillen bepaald van 80 routes naar het centrum en van diverse routes naar Kanaleneiland en Rijnsweerd. Er zijn 4 routes geanalyseerd voor bevoorrading naar en in het centrum
4. Bepalen koopstromen
Voor de detailhandel is op basis van in 2005 uitgevoerd koopstromenonderzoek in beeld gebracht hoe de omzet in Utrecht is opgebouwd. Er is data verkregen over de omzet in bepaalde gebieden (‘de koopcentra’), waar bezoekers vandaan komen en welk gedeelte van de omzet bezoekers voor rekening nemen.
5. Economische gevolgen
Uit koopstromenonderzoek en analyses door andere gemeenten is een relatie bepaald tussen reistijdverschil en omzeteffect. De economische effecten zijn berekend door diverse data aan elkaar te relateren.

Terug naar bibliotheek