Financieringsstrategie voor provincies voor duurzame energie en energiebesparing met private en publieke middelen’
2012
Inleiding
Het IPO heeft in december 2011 aan Haute Equipe en Rebel Group gezamenlijk de opdracht gegeven om ten behoeve van het project ‘Slim financieren 2012’ een financieringsstrategie voor provincies uit te werken. De opdracht beperkt zich tot financiering van energie gerelateerde projecten. De financieringsstrategie moet zijn gericht op een optimale benutting van private en publieke financieringsbronnen. Vooral de private financieringsbronnen spelen daarbij een belangrijke rol. Pas als de private partijen niet willen financieren is het noodzaak publieke financieringsbronnen aan te spreken. De doelgroep zijn primair de provincies. De notitie kan echter ook goed worden gelezen door andere overheden, zoals gemeenten of het rijk.
In de notitie ligt de nadruk op het opzetten van een financieringsstrategie. Naast financiële obstakels zijn er andere belemmeringen voor het opzetten van energieprojecten en dus het realiseren van de doelstellingen van de provincies. Te denken valt aan vergunningen of klemmende wet- en regelgeving, zoals de discussie over belastingheffing bij teruglevering van energie. Deze belemmeringen zijn uiteraard voor financiers van belang, omdat hierdoor additionele risico’s ontstaan. Deze niet-financiële belemmeringen worden in dit rapport zijdelings benoemd. Een analyse van deze knelpunten valt buiten de reikwijdte van deze analyse.
De term ‘revolving fund’ komt in deze notitie niet voor, terwijl dit bij veel overheden op dit moment wel een gangbare term is. Het begrip is een brede term die veelal als paraplubegrip wordt gebruikt om aan te geven dat de overheid middelen in wil zetten die terug moeten worden betaald, eventueel tegen vergoeding van een rente of een rendement. Het begrip ‘revolving fund’ heeft te maken met het inzetten van financiële instrumenten door overheden, zoals leningen, garanties of aandelenparticipaties. In deze financieringsstrategie gaat het om het aanboren van publieke of private financieringsbronnen en niet per se over de inzet van financiële instrumenten.
Om tot een financieringsstrategie te komen is een aantal stappen uitgewerkt. In de eerste plaats zijn de algemene kenmerken van ‘archetypen van investeringsprojecten’ uitgewerkt (hoofdstuk 2). Deze projecten vormen het uiteindelijk financieringsobject dat als basis geldt voor het opzetten van een financieringsstrategie. In de tweede plaats is een schets gegeven van verschillende (Europese) private en publieke financieringsbronnen (hoofdstuk 3). Het doel van de financieringsstrategie is per slot van rekening om deze bronnen op een zo optimale wijze te gaan gebruiken. Door de koppeling van de ‘archetypen projecten’ en de financiële bronnen wordt duidelijk waar financieringsmogelijkheden zijn en waar hiaten liggen. Als derde stap worden de elementen van de strategie uitgewerkt (hoofdstuk 4). Er worden 4 sporen besproken die provincies al dan niet gezamenlijk kunnen inzetten voor financiering van energieprojecten. De idee bij de sporen is dat deze als basis, eventueel in combinatie, kunnen dienen voor het opzetten van een financieringsstrategie.