Geen vuiltje aan de lucht
21 juni 2011
De Rekenkamer deed in de periode september 2010 t/m maart 2011 een onderzoek naar het luchtkwaliteitsbeleid van de gemeente Utrecht. Het onderzoek is een samenwerkingsproject met de rekenkamers van Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. De G4-rekenkamers voerden het onderzoek gelijktijdig uit en hanteerden een onderling afgestemde onderzoeksaanpak. Het onderzoek richtte zich op de maatregelenpakketten die de gemeenten inzetten om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren, die in de periode 2005-2009 zijn vastgesteld. Sommige gemeenten hadden overigens al voor deze periode een luchtkwaliteitsbeleid. Vanaf 1 augustus 2009 voeren de gemeenten (een deel van) de maatregelenpakketten uit in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL).
In het luchtkwaliteitsbeleid en het NSL staan de normen van de Europese Unie voor de hoeveelheid fijn stof en stikstofdioxide in de buitenlucht (concentraties) centraal. Deze normen bestaan uit grenswaarden waaraan de concentraties fijn stof en stikstofdioxide in respectievelijk 2011 en 2015 minimaal moeten voldoen. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat fijn stof en stikstofdioxide schadelijk zijn voor de gezondheid van mensen. Het gaat om effecten op de luchtwegen en het hart- vaatsysteem.1 In de G4 zijn er diverse plekken ('knelpunten') waar de EU-normen voor luchtkwaliteit, zonder aanvullende maatregelen ten opzichte van het bestaand beleid, worden overschreden. De Algemene Rekenkamer constateerde in maart 2009 dat het Nederlandse luchtkwaliteitsbeleid (na 2001) langzaam op gang is gekomen en stelt dat de mate waarin het nationale luchtkwaliteitsbeleid succes heeft mede afhangt van hoe er op lokaal niveau invulling aan wordt gegeven.2
De gezondheidsrisico's van luchtvervuiling voor de mensen die er aan bloot staan en het belang van een voortvarende aanpak van de luchtvervuiling op lokaal niveau zijn de belangrijkste aanleidingen voor het onderzoek van de G4-rekenkamers.
Dit onderzoeksrapport bevat de bevindingen over de gemeente Utrecht.