Handreiking emissiemetingen
2010
Kader
De afgelopen decennia hebben gemeenten in Nederland fors geïnvesteerd in emissie-reducerende maatregelen aan de riolering. Desondanks is de stadswaterkwaliteit nog niet overal bevredigend. In haar Visie Stadswaterkwaliteit stelt Stichting RIONED dat een slimme, integrale aanpak van de kwaliteitsbepalende factoren nodig is om de stadswaterkwaliteit op het gewenste niveau te krijgen. Tot die factoren behoren onder meer emissies vanuit de riolering, belastingen uit andere bronnen (zoals watervogels of kwelwater) en de inrichting en het beheer van de watergangen.
Gemeenten hebben geen betrouwbare informatie beschikbaar om de bijdrage van de emissies vanuit de riolering goed te bepalen. RIONEDreeks 13 laat zien dat dit bij gescheiden rioolstelsels in elk geval geldt voor stoffen als fosfaat, zware metalen, PAK’s en de hygiënische betrouwbaarheid, en bij gemengde rioolstelsels voor zware metalen en BZV. Er is vooral behoefte aan inzicht in de buigemiddelde concentraties voor het bepalen van de totale emissie per bui. Variaties in concentraties tijdens de bui zijn vrijwel nooit bepalend voor de optredende waterkwaliteitseffecten, dus de buigemiddelde concentratie geeft voldoende informatie.
Betrouwbare gegevens via gericht praktijkonderzoek
Uiteraard is het niet realistisch te verwachten dat iedere rioleringsbeheerder alle lozingspunten gaat bemonsteren om inzicht te krijgen in vuilconcentraties. Daarom willen Stichting RIONED en STOWA de komende jaren via gericht praktijkonderzoek een betrouwbare dataset verzamelen met goed gemeten buigemiddelde concentraties in het via overstorten en uitlaten geloosde water. Door dit praktijkonderzoek op een flink aantal locaties uit te voeren en daarbij actief te zoeken naar verklarende factoren voor de variatie in gemeten concentraties, willen we de benodigde onderzoeksinspanning beperken. Naar verwachting kunnen gemeenten zo zonder intensieve meetcampagne per locatie tóch werken met goede rekenconcentraties.
Lokale initiatieven stimuleren
Voor de gerichte praktijkonderzoeken voeren Stichting RIONED en STOWA zelf geen meetprojecten uit, maar sluiten aan op lokale initiatieven voor onderzoeken naar de emissies vanuit rioolstelsels. Om te stimuleren dat gemeenten deze lokale initiatieven met een bepaalde minimale kwaliteitsstandaard en eenduidige opzet uitvoeren, hebben we besloten deze ‘Handreiking uitvoeren emissiemetingen’ op te stellen.
Doelstelling en opzet
Handreiking
Om meetresultaten met elkaar te kunnen vergelijken, zijn betrouwbare en uniform uitgevoerde metingen nodig. Deze handreiking is dan ook in de eerste plaats bedoeld om eenduidige, betrouwbare en bruikbare praktijkmetingen van de emissies vanuit rioolstelsels mogelijk te maken. De meetopzet in deze handreiking vergroot de kwaliteit van de metingen en daarmee de kennis over emissies. Het tweede doel is gemeenten te faciliteren bij het vastleggen van en zoeken naar verklarende, locatiespecifieke factoren die de grootte van de vuilconcentratie in de emissie beïnvloeden.
Aanvulling op Leidraad Riolering
Deze handreiking is dus een hulpmiddel voor rioleringsbeheerders die een lokaal praktijkonderzoek starten naar emissies vanuit rioolstelsels. Daarbij ligt de nadruk op de meetopzet die nodig is voor betrouwbare metingen van de waterkwaliteit. Hiermee is deze handreiking een aanvulling op de Leidraad Riolering C2300-modulereeks over meten in rioolstelsels. De opstellers zijn ervan uitgegaan dat u als gebruiker bekend bent met de basisaspecten uit de C2300-modulereeks, zoals het opstellen van een meetplan en de organisatie van meetprojecten.
Ervaring opdoen
Daarnaast biedt de handreiking een overzicht van de minimale eisen voor de vast te leggen gegevens over het onderzoeksgebied en een werkwijze voor het zoeken naar verklarende invloedsfactoren. Met name voor dit laatste aspect kunnen we de hand- reiking op basis van de onderzoekservaringen verder uitbreiden en actualiseren.