Handreiking meten en rekenen luchtkwaliteit
2007
Achtergrond, doel en status van de Handreiking
De Handreiking Meten en Rekenen luchtkwaliteit (hierna: Handreiking) is opgesteld als hulpmiddel bij het berekenen en meten van luchtkwaliteit bij wegen en inrichtingen.
Achtergrond
Vanuit de praktijk bestond al geruime tijd de behoefte aan eenduidige regels voor het meten en berekenen van de luchtkwaliteit. Verschillen tussen de uitkomsten van de diverse modelberekeningen vormden een belemmering voor een goede besluitvorming rond infrastructurele en ruimtelijke plannen. De ervaring leert dat, wanneer de cijfermatige onderbouwing van besluiten onvoldoende is, deze geen stand houden bij de rechter. Met de komst van het Meet- en rekenvoorschrift bevoegdheden luchtkwaliteit is een deel van deze onduidelijkheden weggenomen. In deze regeling worden voor wegen en inrichtingen drie standaardrekenmethoden voorgeschreven. Daarnaast is onder meer vastgelegd dat de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (hierna: VROM) jaarlijks bepaalde generieke invoergegevens ter beschikking stelt.
Doel
Bij de metingen en berekeningen van de gevolgen voor de luchtkwaliteit moeten bij de aanpak daarvan verschillende afwegingen worden gemaakt. De praktijk laat zien dat er daarbij nog verschillende vragen rijzen en er behoefte is aan meer houvast. Om aan die wens tegemoet te komen, is deze Handreiking opgesteld. De Handreiking richt zich op rekenmethoden om de concentraties van de stoffen te bepalen waarvoor normen zijn opgenomen in het Besluit luchtkwaliteit 2005. Het gaat daarbij om de volgende stoffen: zwaveldioxide, stikstofdioxide, stikstofoxiden, zwevende deeltjes (PM10), lood, koolmonoxide en benzeen. De Handreiking schrijft geen keuzes voor, maar doet wel aanbevelingen om tot een gedegen onderbouwde afweging te komen, waarbij er is gestreefd de mogelijke keuzes bij berekeningen zo helder mogelijk uiteen te zetten. Ter verduidelijking daarvan is in de Handreiking een aantal voorbeelden uitgewerkt.
Hoewel bij het bepalen van de luchtkwaliteit ook bijvoorbeeld spoorwegverkeer, scheepvaart of de luchtvaart, van belang kunnen zijn, ligt de nadruk in de onderhavige Handreiking op het berekenen van luchtkwaliteit bij wegen en inrichtingen.
Status
De Handreiking heeft geen formele juridische status. Primair wordt beoogd met de Handreiking gemeenten te adviseren over de concrete invulling van een onderzoek naar de luchtkwaliteit. Met in acht neming van de juridische randvoorwaarden is ervoor gekozen zo helder mogelijk de praktijk te benaderen en per stap de concrete invulling van een onderzoek naar de luchtkwaliteit te bekijken. Hoewel de Handreiking geen wettelijke status heeft, is het wel uitdrukkelijk de bedoeling om een ieder die te maken heeft met het meten en berekenen van de luchtkwaliteit houvast te bieden om in de praktijk tot inhoudelijk betere en juridisch stevigere onderzoeken van de luchtkwaliteit te komen die dienen ter onderbouwing van concreet te nemen besluiten.
Ook onder het inmiddels bij de Eerste Kamer ingediende wetsvoorstel tot wijziging van de Wet milieubeheer (luchtkwaliteitseisen)(Kamerstukken I, 2006-2007, 30489, A) blijven metingen en berekeningen van de luchtkwaliteit en de adviezen in deze Handreiking van belang. Wanneer het wetvoorstel in werking treedt zal de Handreiking waar nodig worden geactualiseerd.
Vooruitlopend op de inwerkingtreding van genoemd wetsvoorstel tot wijziging van de Wet milieubeheer (luchtkwaliteitseisen), wordt het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit voorbereid (NSL), dat gericht is op het bereiken van grenswaarden die momenteel nog worden overschreden. Ook in dat kader worden berekeningen verricht ter bepaling van de luchtkwaliteit. In het kader van het NSL zijn specifieke rekenmethoden ontwikkeld, namelijk een salderings- en een saneringstool. De berekeningen ten behoeve van het NSL vinden plaats op een wat grover schaalniveau. Gezien het afwijkende karakter van deze tools en het specifieke toepassingsbereik hebben de aanbevelingen in deze Handreiking geen betrekking op de rekenmethoden die gebruikt worden voor het NSL.
Doelgroep van de Handreiking
De Handreiking is bedoeld voor lokale overheden, maar ook voor medewerkers bij andere overheden die betrokken zijn bij het bepalen van luchtkwaliteit, zoals provincies en regionale samenwerkingsverbanden. Ook kan de Handreiking een hulpmiddel zijn voor technische adviesbureaus bij het uitvoeren van berekeningen.
De Handreiking is tot stand gekomen in gezamenlijk overleg tussen het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM), het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (V en W), de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het bedrijfsleven (VNO/NCW) en kan dientengevolge op voldoende draagvlak van betrokkenen in de praktijk kunnen rekenen.