Het Future Cities Adaptatiekompas
2010
In elke gemeente hebben vrijwel alle beleidsterreinen te maken met de gevolgen van de klimaatverandering. Men moet het beleid en de manier waarop gehandeld moet worden herzien. Stedelijke watersystemen moe- ten meer regenwater aankunnen, terwijl aan de andere kant planten en bomen tijdens de zomer te lijden hebben van droogte. Maatregelen die door het ene beleidsterrein worden genomen kunnen ook de adaptatie- behoeften van een ander ten goede komen. Maar een adaptatiemaatre- gel op één beleidsterrein kan ook conflicteren met de doelstellingen van een ander. Het planten van bomen om openbare ruimten koel te houden betekent dat meer bladeren opgeruimd moeten worden om verstopping van afvoergoten en overstromingen tijdens heftige buien te voorkomen. Gebruik van groene structuren en het watersysteem voor het koelen van de stad in plaats van energievretende airconditioners ondersteunt ook de mitigatiedoelstellingen: reductie van de uitstoot van broeikasgassen.
Dit is het uitgangspunt van het Adaptatiekompas: het is een leidraad voor het onderling afstemmen van verschillende belangen en het nagaan van de kwetsbaarheid en adaptatieopties in de verschillende sectoren. Het Future Cities Adaptatiekompas helpt deskundigen bij gemeenten en waterschappen de uit te voeren stappen te structureren, geeft voor- beelden van best-practices en ervaringen van Future Cities-partners en wijst op mogelijke obstakels. De aandacht ligt op ‘door het proces heenbegeleiden’. Het Kompas is gebaseerd op een vooraf gestructureerde evaluatiemethode en lay-out van de beschikbare gegevens. Het Kompas kan helpen bij een goed opgebouwde en verantwoorde voorbereiding op de verschillende fasen van het realiseren van klimaatbestendige steden.
Het Adaptatiekompas kan worden toegepast op regio’s, steden, projecten of alleen voor een beleidsterrein. Toch blijft de belangrijkste intentie het onderling verbinden van verschillende belangen.
Het Future Cities’ Adaptatiekompas is een digitale gids die uit vijf modules bestaat die in zijn geheel of per onderdeel kan worden gebruikt. Het pro- ces als geheel is gebaseerd op een risicobeheer benadering.
De leidraad bevat algemene informatie en geeft standaard antwoorden op vooraf ingestelde keuzemogelijkheden, terwijl de gebruiker ook lokale gegevens kan invoeren. Er wordt bijvoorbeeld uitgelegd waarom geau- tomatiseerde antwoorden worden gegeven en hoe ze kunnen worden gewijzigd om het Kompas aan individuele behoeften aan te passen. De resultaten van elke stap en van de complete cyclus worden vastgelegd en kunnen worden opgeslagen en afgedrukt.
“Controleren kwetsbaarheid” en “Uitzoeken adaptatiemogelijkheden” zijn de belangrijkste onderdelen op basis van de praktische ervaringen en evaluatie van maatregelen van de Future Cities-partners. Voor de andere modules worden achtergrondinformatie en instructies voor het nemen van maatregelen gegeven.
De eerste versie van het Kompas werd door de Future Cities projectpartners getest. Dit zijn gemeenten, waterschappen en regionale plannings- en ontwikkelingsverbanden uit België, Duitsland, Frankrijk, Nederland en Engeland. Deze test waarborgt dat het Kompas een praktisch en gebruiksvriendelijk hulpmiddel wordt dat tegen eind 2012 beschikbaar zal zijn.