Inventarisatie Social Return bij Gemeenten

Gemeenten, maar ook provincies, Rijksoverheid, waterschappen en andere publieke en private organisaties, passen sinds enkele jaren social return toe bij hun inkoop- en aanbestedingstrajecten. Naast het opleveren van ‘gewoon’ rendement hebben deze investeringen als doel om concrete sociale winst op te leveren. We noemen dat social return. Dit bereiken deze partijen door het opnemen van sociale voorwaarden in inkoop- en aanbestedingstrajecten. Opdrachtnemers wordt gevraagd een bijdrage te leveren aan het vergroten van de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en/of het vakmanschap door het bieden van leer/werkplaatsen en of stageplekken. Bovendien wordt via social return ingezet op het tot stand brengen van een duurzame samenwerking met de markt. Zo helpt deze beweging bijvoorbeeld bij het verbinden van formele en informele netwerken en partnerschappen. Vanuit die visie past social return bij de veranderingen in bestaande verhoudingen tussen overheid, burgers en bedrijven.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft behoefte aan kennis over de huidige invulling van social return door gemeenten in Nederland. Daarom heeft het ministerie aan TNO gevraagd om in kaart te brengen hoe de gemeenten op dit moment omgaan met social return. Het gaat dan om vragen als hoe vaak gemeenten social return toepassen, in welke vorm, welke doelgroepen ze inzetten en wat de resultaten zijn. Vanuit die optiek is dit onderzoek bedoeld als een inventarisatie van de werkwijzen en ervaringen in de praktijk. Ofwel een ‘foto’ van de status quo.
Het ministerie van SZW is in het kader van deze inventarisatie geïnteresseerd in de volgende onderzoeksvragen:
1. Hoeveel gemeenten passen in de praktijk (een vorm van) social return toe en welke doelen heeft de gemeente daarmee?
2. Wat doet de gemeente aan social return, welke afspraak en/of regeling heeft de gemeente?
3. In welke vorm(en) past de gemeente social return toe?
4. Worden er ook andere ‘deals’ dan social return gericht op het inzetten van werklozen ingezet? Bijvoorbeeld afspraken met een bredere sociale inhoud.
5. Op welke wijze zorgen gemeenten dat een social-returneis passend is voor het type aanbesteding (bijvoorbeeld wat betreft doelgroep, marktkenmerken, enz.).
6. Hanteren gemeenten voorschriften voor in dienst name van kandidaten? Bijvoorbeeld vaste dienst, tijdelijke dienst, detachering, etc.?
7. Welke doelgroepen zet de gemeente in bij social return? Hoe verhoudt de inzet zich tot de realisatie? Welke groepen uitkeringsgerechtigden profiteren het meest?
8. Worden de doelen die de gemeenten hebben met social return gehaald? Wat zijn de resultaten van het social-returnbeleid van gemeenten? Waar meten zij de resultaten aan af?
Met het beantwoorden van deze vragen krijgt het ministerie inzicht in de rol die social return speelt bij inkoop en aanbesteding door gemeenten.

Onderzoeksaanpak
In deze rapportage doet TNO verslag van de huidige stand van zaken omtrent social return bij gemeenten op basis van informatie die verzameld is op drie manieren: via deskresearch; via een webenquête; en via twee focusgroepbijeenkomsten met gemeentefunctionarissen die betrokken zijn bij de uitvoering van social-returnbeleid in hun gemeenten. De beschrijving van de onderzoeksaanpak op hoofdlijnen staat in deze paragraaf. Een uitgebreidere onderzoeksverantwoording is terug te vinden in bijlage B.

Terug naar bibliotheek