Modelaanpak Veilig Fietsen

De fiets is niet weg te denken uit het Nederlandse wegbeeld. Nederland is een fietsland, fietsen is populair onder jong en oud. Jaarlijks neemt het fietsgebruik toe en uit onderzoek blijkt dat fietsen bijdraagt aan een gezonde en duurzame samenleving. Daarbij is fietsen een snelle en goedkope wijze van vervoer.
Fietsers zijn kwetsbare verkeersdeelnemers omdat fietsers zich onbeschermd, en met een relatief groot snelheidsverschil mengen met ander verkeer. Sinds 2000 is er sprake van een stijgende trend in het aantal fietsers dat ernstig gewond raakt in het verkeer. In 2012 raakten circa 12.000 fietsers ernstig gewond en kwamen 200 fietsers te overlijden. Jaarlijks worden 67.000 fietsers behandeld op de spoedeisende hulp. Fietsongevallen vinden hoofdzakelijk plaats op lokale wegen. Op fietspaden neemt de drukte en diversiteit toe. Vooral ouderen zijn het slachtoffer. Dit zijn vaak eenzijdige ongevallen waarbij geen motorvoertuig betrokken is. De onderstaande figuren laten de stijgende trend zien in het aantal verkeersdoden en ernstig gewonden onder fietsers ten opzichte van automobilisten tussen 1996 en 2012 (bron SWOV en ministerie van I&M, 2012).
Om de stijgende trend in het aantal ernstig verkeersgewonden te keren, heeft de minister van Infrastructuur en Milieu samen met alle regionale overheden in de Beleidsimpuls Verkeersveiligheid 23 extra maatregelen vastgesteld. De focus ligt daarbij op het verbeteren van de verkeersveiligheid van de risicogroepen ouderen, fietsers en jonge bestuurders. Onderdeel van de Beleidsimpuls is de toezegging van de VNG dat alle gemeen- ten uiterlijk eind 2013 een ‘Lokale aanpak veilig fietsen’ vast stellen, waarbij gemeenten lokale verkeers- veiligheidsknelpunten voor fietsers in kaart brengen en een verbeteraanpak met gedrags- en/of infrastructurele maatregelen opstellen.

Beleidsimpuls Modelaanpak Lokale aanpak Verkeersveiligheid Veilig Fietsen Veilig Fietsen
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de VNG en het CROW-Fietsberaad hebben deze Modelaanpak Veilig Fietsen vastgesteld om gemeenten te helpen bij het opstellen van een lokale fietsveiligheid aanpak of om hun bestaande aanpak te versterken. Door een slimme aanpak en samenwerking met andere partijen kan in relatief korte tijd en zonder al te veel geld een verbetering in de fietsveiligheid worden bewerkstelligd. Provincies, regionale organisaties en maatschappelijke partners zoals de Fietsersbond, VVN, TeamAlert, ANWB en de Blijf Veilig Mobiel bieden ondersteuning door mee te denken over oplossingen, maatregelen aan te bieden en het informeren en mobiliseren van hun achterban.

Doel en gebruik modelaanpak
De Modelaanpak Veilig Fietsen heeft als doel gemeenten een handreiking te bieden om een lokale aanpak veilig fietsen op te stellen of om de bestaande aanpak te versterken. Een goed uitgewerkte en geborgde aanpak is efficiënter en heeft meer effect. De Modelaanpak biedt praktische handvatten om lokale knelpunten in beeld te brengen. Het helpt keuzes te maken voor passende fietsveiligheidsmaatregelen, deze zo efficiënt mogelijk en tegen geringe kosten uit te voeren. Tevens is het een wegwijzer naar bruikbare informatie en samenwerkingspartners om de lokale aanpak veilig fietsen op te stellen en uit te voeren.
De Modelaanpak Veilig Fietsen helpt gemeenten het bestaande beleid te toetsen en indien gewenst een impuls te geven met maatregelen gericht op de belangrijkste lokale doelgroepen en knelpunten.
De Modelaanpak focust zich op fietsveiligheid maar kan ook leiden tot positieve effecten voor andere verkeers- deelnemers; het verwijderen van fietspaaltjes kan bijvoorbeeld ook veiliger zijn voor brom- en snorfietsers. Omgekeerd geldt ook dat de veiligheid van de fietser vaak in het gevaar komt door de vermenging met snel verkeer. Om de veiligheid van de fietser en andere weggebruikers te verbeteren dient de aanpak bij voorkeur onderdeel uit te maken van een breder beleid op het gebied van verkeersveiligheid waarbij, ook maatregelen worden genomen gericht op de andere weggebruikers (het gemotoriseerde verkeer).
De aanpak kan een impuls geven aan andere beleidsterreinen. Fietsveiligheid kan in de uitvoering ook meeliften op andere beleidsterreinen. Sterker nog, de aanpak heeft breder effect, meer draagvlak en is beter verankerd wanneer deze aansluit bij de speerpunten van de gemeente. Onderstaande figuur geeft van verschillende beleidsterreinen voorbeelden weer.

Dit rapport geeft handvatten om op een snelle manier tot een concrete aanpak voor de verbetering van de fietsveiligheid te komen. In drie fasen worden stappen toegelicht en in de bijlagen bij dit rapport is informatie opgenomen welke helpt bij de uitwerking.

Terug naar bibliotheek