Multifunctioneel landgebruik als adaptatiestrategie
2011
Het Brabantse landelijke gebied is een dicht bevolkt en gereguleerd landschap. De vraag naar ruimte is groot en vaak conflicterend. Klimaatadaptatie maatregelen gericht op het omgaan met de effecten van klimaatverandering kunnen een extra ruimteclaim leggen op de schaarse ruimte. Het kennis voor klimaat project multifunctioneel landgebruik heeft als doel een oplossing voor deze uitdaging te bieden in de vorm van multifunctioneel landgebruik. De term multifunctioneel landgebruik duidt het combineren van meerdere (ruimtelijke) functies in een gebied of op een locatie. Multifunctioneel landgebruik kan worden ingedeeld in vier dimensies: 1) Intensivering van ruimtegebruik: de hoogte in of intensiever gebruik. 2) Verweving van ruimtegebruik: functies combineren die elkaar niet uitsluiten. 3) Stapelen/Verdiepen: zoals het concept Waterberging onder sportvelden. 4) Relaties in de tijd: verschillend gebruik in seizoenen of door de tijd heen.
Het project multifunctioneel landgebruik heeft zich zowel gericht op praktijk als op toegepaste wetenschap. Het project heeft de volgende resultaten opgeleverd: 1) Een overzicht en analyse van de praktische toepassing van multifunctioneel landgebruik als klimaatadaptatie strategie voor de hoge zandgronden. 2) Inzichten in hoe met actoren te komen tot ideeën voor multifunctioneel landgebruik en hoe deze te implementeren 3) Een Businesscase waarin multifunctioneel gebruik vanuit water, natuur en energie als strategie voor klimaatadapta- tie is uitgewerkt. Belangrijkste conclusies van het project zijn dat 1) Multifunctioneel landgebruik is een zinvolle adaptatiestrategie 2) Er zijn meer ‘coalities’ mogelijk dan je zou denken (stedelijke functies met natuur, natuur met water, etc.). Het tot stand brengen van coalities (in de context van een workshop) kan worden bevorderd door de in dit project toepaste technieken. 3) Het verbinden van ideeën aan een locatie of gebied werkt bevorderend bij het concretiseren van het idee en zorgt ervoor dat snel duidelijk wordt of er partijen zijn die op de locatie/in het gebied iets met het idee moeten, willen en kunnen. 4) Een business plan is een nuttig middel om richting te geven aan de zoektocht naar de wijze waarop een concept in de praktijk toegepast kan worden, maar moet beschouwd worden als een middel, en niet als een doel op zichzelf. 5) De insteek van het project was een technology push benadering om na te gaan of het concept van multifunctioneel landgebruik toepasbaar is voor klimaatadaptatie. Bij de bredere toepassing van het concept zal het als ‘een van de beschikbare gereedschappen’ al dan niet door partijen worden toegepast. Dit neigt meer naar een market pull benadering. 6) De insteek van het project was vooral gericht op praktische uitvoerbaarheid. Bestuurlijke wenselijkheid heeft bij de afwegingen nauwelijks een rol gespeeld. Voor een bredere toepassing van het concept multifunctioneel landgebruik als adaptatiestrategie ligt hier een rol voor de verschillende overheden (met name provincie en waterschappen).