Participatie in klimaatadaptatie
2011
Het GRaBS-project (Green and Blue Space Adaptation for Urban areas and Eco Towns) onderzoekt hoe we de groene en blauwe infrastructuur binnen de bestaande stad en bij nieuwbouw kunnen gebruiken, om ons aan te passen aan de voorspelde klimaatverandering. Deze tweede GRaBS-expert paper verkent gedetailleerd hoe bewoners kunnen participeren in de strategieën, de plannen en de uitvoeringspraktijken die nodig zijn om ons aan te passen aan de klimaatverandering. Hij beschrijft tevens concrete voorbeelden van klimaatparticipatie van verschillende GRaBS-partners. Als afsluiting worden conclusies en aanbevelingen geformuleerd. Deze publicatie kan gratis worden gedownload op de nieuws-sectie van de website: http://www.grabs-eu.org.
Doel van deze publicatie
De effecten van klimaatverandering worden steeds duidelijker zichtbaar in ons dagelijks leven. We worden geconfronteerd met de gevolgen van extreme weersomstandigheden, zoals extreme droogte, overstromingen en hevige regenval. De Europese landen zullen daarom niet alleen adequate maatregelen moeten nemen om het risico van voortgaande klimaatverandering te verkleinen (dit is mitigatie van klimaatverandering), maar zullen ook actie moeten ondernemen om zich aan te passen aan de klimaatverandering die nu al plaatsvindt. Deze gecombineerde uitdaging is een actuele en urgente opgave voor onze steden en regio’s.
Deze expert paper is een van de eerste studies naar burgerparticipatie in planvorming voor klimaatadaptatie in de steden en stedelijke regio’s van Europa. Hij onderzoekt hoe je bewoners kunt betrekken bij de ontwikkeling en de implementatie van adaptatieplannen die zich richten op de gevolgen van de klimaatverandering voor de stedelijke omgeving.
Goed geplande en georganiseerde participatieprocessen kunnen lokale gemeenschappen meer invloed geven op hun eigen toekomst. Ze zullen ook tot betere klimaatadaptatieplannen leiden. Deze expert paper analyseert welke aspecten cruciaal zijn bij het opzetten van participatiestrategieën voor stedelijke plannen voor klimaatadaptatie. Daarnaast worden leerzame voorbeelden geschetst van participatieprocessen voor klimaatadaptatie in enkele Europese regio’s.
Waarom is participatie noodzakelijk?
Om te zorgen dat we in onze steden beter bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden is het noodzakelijk om goede adaptatiestrategieën te ontwikkelen. Maar het is ook belangrijk bewoners hierbij te betrekken.
Bewoners zullen zich er meer van bewust moeten worden, dat ze in hun alledaagse leven te maken kunnen krijgen met klimaatproblemen. Maar zij kunnen ook zelf bijdragen aan de oplossingen door een actieve rol te spelen in de adaptatiestrategieën. Het is wel een uitdaging om burgers te betrekken bij ontwikkelingen en beleidsdoelstellingen die vaak pas op de langere termijn spelen. Maar als klimaatadaptatie ook rechtstreeks inspeelt op de dagelijkse behoeften en prioriteiten van mensen nu, zal de relevantie daarvan eerder worden ingezien.
Goede participatie in planvorming is een vorm van politiek bestuur dat mensen insluit en daardoor de (lokale) democratie versterkt en ondersteunt. Ook is actieve participatie van bewonersgroepen in de plannen voor klimaataanpassing een goede lakmoesproef voor de vitaliteit van de 'civil society’. Die plannen zijn vaak niet alleen in hun eigen belang, maar het is ook vaak zo dat klimaatadaptatie het leven van bewoners en hun omgeving rechtstreeks beïnvloedt.