Plan van aanpak onderzoek bestaande werken AVI-bodemas
14 april 2003
Reeds gedurende lange tijd worden in Nederland de bodemas van afvalverbrandingsinstallaties (AVI’s) hergebruikt in civieltechnische werken. Hiervoor is in de loop van de ‘90-er jaren regelgeving opgesteld. Deze regelgeving schrijft voor hoe zulke werken aangelegd en beheerd moeten worden. Daarbij worden isolerende voorzieningen voorgeschreven om de effecten van uitloging naar de bodem te minimaliseren.
Voor deze isolerende voorzieningen zijn in de loop der tijd verschillende varianten toegepast. Veelal is er sprake geweest van het toepassen van minerale afdichtingen. Daarbij is bentoniet het materiaal dat zorgt voor de isolatie. Het principe daarbij is dat door vochtopname, bentoniet zwelt en zo een vloeistofdichte laag vormt.
In 2001 is discussie ontstaan over de duurzaamheid van bentonietafdichtingen bij werken met AVI-bodemas. Door kationenuitwisseling kan de zwel minder zijn. Daardoor neemt ook de vloeistofdichtheid van het materiaal af. De bodembeschermende werking van de afdichting is daarmee minder.
Naar aanleiding hiervan is door het Ministerie van VROM en V&W een deskundigenoverleg ingesteld. Dit deskundigenoverleg heeft geconcludeerd dat het mechanisme van kationen- uitwisseling optreedt. De processen die hieraan ten grondslag liggen zijn echter onvoldoende bekend. Daarom is praktijkonderzoek uitgevoerd door Rijkswaterstaat/DWW. Dit geeft inzicht in hoe de afdichting zich in de praktijk gedraagt.
Geconcludeerd werd dat de aantasting van bentoniet zich in een aantal situaties voordoet. Teneinde meer inzicht te krijgen in de aantallen werken die zijn aangelegd, constructie van de isolerende voorzieningen, mogelijkheden voor het vaststellen van de huidige staat van de voorzieningen en de aansprakelijkheden, hebben VROM en V&W aan de Tweede Kamer toegezegd hiervoor een plan van aanpak op te stellen.
Aan de bureaus DHV en Royal Haskoning is opdracht verleend om dit plan van aanpak gezamenlijk te schrijven. Door het plan van aanpak uit te voeren, wordt inzicht verkregen in de omvang en de ernst van de problematiek.