Ruimte voor duurzaamheid
8 februari 2011
Waf willen we bereiken?
Wij koppelen in ons collegeprogramma 'Kwaliteit door keuzes, een nieuw evenwicht' duurzaamheid en kennis en innovatie nadrukkelijk aan elkaar. Het programma 'Ruimte voor Duurzaamheid' dat nu voorligt, is een integrale uitwerking van deze speerpunten. Wij zien economie, kennisontwikkeling en onderwijs als de motor voor een duurzame, klimaatbestendige maatschappij. Onze gedachtegang hebben wij vervat in het zogenaamde 'Wheel of Sustainability'. Een duurzame samenleving kan alleen bestaan met een duurzame economie. Maar voor een duurzame economie is kennis en kunde nodig op het gebied van duurzaamheid. Door deze kennisontwikkeling op het gebied van duurzaamheid ontstaan duurzame innovaties. Deze duurzame innovaties dragen dan weer bij aan een nog duurzamere maatschappij, die op zijn beurt weer vraagt om nog een duurzamere economie. Dit is het vliegwiel dat de gemeente Haarlemmermeer in gang wil zetten en houden.
In het verlengde hiervan benoemen wij de volgende doelstellingen voor de lange termijn (2030):
- Haarlemmermeer is een pionier in verduurzaming van de woon-, werk-, leer- en
beleefomgeving;
- Duurzaamheid is één van de nieuwe economische pijlers;
- Haarlemmermeer is een internationaal kenniscentrum van logistiek en duurzaamheid.
Bij bovengenoemde ambitie past de handhaving van de doelstellingen van het Klimaatbeleid 2009-2012 als onderdeel van het programma:
- 20% van de energie wordt in 2020 op een duurzame manier opgewekt;
- De uitstoot van CO2 is in 2020 gereduceerd met 30% ten opzichte van 1990.
Wat gaan we daarvoor doen?
Burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennis- en onderwijsinstellingen zijn de spelers in de polder die het doen. Hun krachtige en veelbelovende initiatieven vormen de basis voor een duurzaam Haarlemmermeer. Profit is de prikkel die wij inzetten om de hierboven beschreven duurzame ontwikkeling in gang te zetten en mensen in beweging te krijgen. Dit is een accentverschuiving ten opzichte van het Klimaatbeleid, waar milieubewustzijn primair uitgangspunt vormt.
Wij willen gebruikmaken van de dynamiek die er al is en de markt aan zet laten. Wij willen vooral 'mogelijk maken'. Haarlemmermeer biedt de ruimte, de gunstige locatie en de mogelijkheden om initiatieven tot uitvoering te brengen, samen te werken en kennis te delen. We spelen in op de belemmeringen die private partijen tegenkomen. En we geven zelf hetgoede voorbeeld, In relatie tot het Klimaatbeleid betekent dit dat wij minder zelf doen en ons focussen op het creëren van een klimaat waar duurzame consumenten- en marktinitiatieven kunnen floreren. Dit betekent ook dat wij onze inzet gericht doen op een aantal onderwerpen in plaats van een scala aan projecten zoals deze zijn opgenomen in het Klimaatbeleid.
Om te komen tot een versterking van de kennisinfrastructuur op het gebied van luchtvaart, logistiek en duurzaamheid benaderen we actief bedrijven en onderwijsinstellingen in deze sectoren. Gezamenlijk laten we Haarlemmermeer uitgroeien tot een (inter)nationaal kenniscentrum van logistiek, duurzaamheid en moderne leeftechnologieën. Duurzaamheid is hiermee een nieuwe economische pijler geworden die integraal onderdeel is van onze al bestaande onderscheidende economische pijlers op het gebied van logistiek en luchtvaart. Hier ligt met name een extra impuls in relatie tot het Klimaatbeleid. In dit kader maken we juist ook gebruik van de dynamiek van onze positie in het hart van de Randstad en zetten we in op regionale samenwerking. Door veel meer te laten zien wat er allemaal gebeurt in Haarlemmermeer op het gebied van duurzame ontwikkeling, wordt de dynamiek die er is, (nog) beter zichtbaar en beleefbaar. Tegelijkertijd levert inzet op profilering een bijdrage aan een nog betere positionering van Haarlemmermeer als aantrekkelijke plaats om te wonen, recreëren en werken. In relatie tot het Klimaatbeleid betekent dit dat wij onze blik verruimen in regionale zin en onze ambities op het gebied van duurzaamheid borgen in regionale samenwerkingsverbanden.
Het programmaplan is een flexibel en dynamisch plan. De lange termijn doelstellingen zijn leidend, de weg er naar toe kent vele mogelijkheden die ook in de loop der tijd zullen veranderen. Dit is een andere aanpak in vergelijking tot het Klimaatbeleid, waarin doelstellingen zijn geformuleerd voor de lange termijn 2020 en de weg ernaartoe is vastgelegd in projecten. Om recht te doen aan het bereiken van onze doelstellingen, maar ook aan de ontwikkelingen die spelen en waarop wij willen (blijven kunnen) inspelen, kiezen wij er met dit programma voor enerzijds SMART-doelstellingen voor 2014 (collegeperiode) te formuleren, anderzijds de weg ernaartoe nog niet in zijn geheel te plaveien. Wij benoemen de actoren die een rol spelen voor realisatie van doelstellingen en koppelen deze aan de specifieke rol die wij hierin willen innemen. Het programma 2011-2014 is al geconcretiseerd naar een uitvoeringsprogramma 2011.
Wat mag het kosten?
De kosten van de uitvoering van het programmaplan 'Ruimte voor Duurzaamheid' worden gedekt uit de € 1.562k die de gemeenteraad bij de programmabegroting ter beschikking stelt (Programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling en duurzaamheid, Product 720 Milieubeleid) en de subsidieregeling Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) van het rijk. Doelstellingen van het Klimaatbeleid zijn onderdeel van voorliggend programmaplan, dat een breder perspectief kent. De middelen die vrij komen door accentverschuivingen in de manier waarop we deze doelstellingen willen bereiken, worden benut voor het bereiken van de overige doelstellingen. Voor dit programmaplan zijn dan ook geen extra middelen benodigd.
Dekking van € 1.114k van het uitvoeringsprogramma 2011 wordt gevonden in onderuitputting van middelen die voor 2010 ter beschikking zijn gesteld en die wij verwerken in de jaarrekening 2010 voor overheveling naar 2011. Daarnaast wordt € 165k gedekt door de renteopbrengst van het beschikbare maar nog niet uitgegeven krediet van € 3,3 miljoen voor klimaatbeleid.
De investeringsruimte, die met het Klimaatbeleid ter beschikking is gesteld voor 2009-2011 en is benut tot en met 2010, is vertaald naar kapitaallasten vanaf 2012: afschrijving ten lastevan de exploitatie vindt plaats na volledige investering. De overige gereserveerde investeringsruimte wordt benut in 2011.
De middelen ten behoeve van het programma worden verwerkt in de voorjaarsrapportage 2011.
Met het Agentschap NL lopen verkennende gesprekken over welke subsidiemogelijkheden op provinciaal, rijks- en europees niveau bestaan en waar wij in het kader van ons programma 'Ruimte voor Duurzaamheid' eventueel gebruik van kunnen maken.
De inverdieneffecten die wij verwachten door onze inzet op duurzame ontwikkeling vanuit een economisch perspectief maken wij inzichtelijk via monitoring van de uitvoeringsprogramma's. Bijvoorbeeld: onze investeringen voor een duurzame verlichting van de openbare buitenruimte leveren inverdieneffecten op door lagere energierekeningen, langere afschrijvingstermijnen van investeringen, lagere beheerskosten en bovendien CO2- reductie en maatschappelijk rendement (zichtbaarheid, beleefbaarheid en kwaliteit van de leefomgeving).
De uitvoeringsprogramma's voor 2012, 2013 en 2014 worden jaarlijks bepaald, mede aan de hand van het uitvoeringsprogramma van het voorgaande jaar en nieuwe ontwikkelingen. Het programmaplan 'Ruimte voor Duurzaamheid' is bij het opstellen van de uitvoeringsprogramma's kaderstellend. In onze rapportage van resultaten zullen wij zoveel mogelijk ook terugkoppeling geven in termen van financieel, maatschappelijk en economisch rendement.
In het kader van de bezuinigingopgave geldt vanaf 2012 een bezuinigingsdoelstelling van
€ 0,3 miljoen per jaar op dit programma. Vanaf het eerstvolgende uitvoeringsprogramma zullen wij hieraan dan ook invulling geven.
Wie is daarvoor verantwoordelijk?
Vanuit zijn kaderstellende rol is de gemeenteraad verantwoordelijk voor het vaststellen van voorliggend programmaplan 'Ruimte voor duurzaamheid'.
De wethouder duurzaamheid ca. is namens het college verantwoordelijk voor de uitvoering van dit programmaplan. Gezien de reikwijdte van het programmaplan leveren ook andere portefeuillehouders hun inbreng en is een afstemmingsoverleg duurzaamheid gewenst; de wethouder duurzaamheid ca. is hiervoor coördinerend wethouder. Een integrale aanpak op het gebied van Duurzaamheid, Kennis & Innovatie betekent zowel een goede inbedding binnen de gemeentelijke organisatie als daarbuiten. Voor één van de belangrijkste doelgroepoverstijgende invullingen van het programma, namelijk het opstellen en de uitvoering van een gemeenschappelijke agenda, is afstemming met en tussen betrokken externe stakeholders noodzakelijk. Ter ondersteuning hiervan wordt een Forum Duurzame Innovatie opgericht. Dit Forum is vooral een expertgroep, waarbij ook gebruik gemaakt zal worden van landelijke deskundigheid.
Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd?
De uitvoeringsprogramma's voor 2012, 2013 en 2014 worden jaarlijks ter bespreking voorgelegd aan de gemeenteraad, mede aan de hand van het uitvoeringsprogramma van het voorgaande jaar en nieuwe ontwikkelingen. Het programmaplan 'Ruimte voor Duurzaamheid' is bij het opstellen van de uitvoeringsprogramma's kaderstellend.