Ruimtelijke inpassing van lokale opwekking van duurzame energie
2013
Gemeente stimuleert duurzame ontwikkelingen
De gemeente Twenterand ziet het als een belangrijke taak tegenover huidige en toekomstige genera- ties om zorg te dragen voor een duurzame ontwikkeling. Onder 'duurzaamheid' wordt verstaan het maken van een afweging tussen de sociale, ecologische en economische effecten, waarbij de effecten voor toekomstige generaties en effecten in de wereld worden meegenomen. In het Coalitie – akkoord 2012 – 2014: “Met resultaten de finish halen!” streeft het gemeentebestuur van Twenterand naar 20% duurzaam opgewekte energie in 2020.
Waar en op welke wijze is de realisatie van installaties voor opwekking van duurzame energie in de gemeente inpasbaar
De gemeente wil initiatieven voor het opwekken van duurzame energie zo goed mogelijk faciliteren. Het opwekken van duurzame energie heeft echter ook ruimtelijke consequenties. Om hier een goede balans in te vinden is dit voorliggende rapport opgesteld. Het rapport bevat een ruimtelijk afwegingskader dat houvast moet bieden aan initiatieven om lokaal duurzame energie op te wekken, die niet passen binnen de regels van de geldende gemeentelijke bestemmingsplannen. Op dit moment beschikt de gemeente Twenterand niet over actuele bestemmingsplannen waarin de mogelijkheden voor het opwekken van duurzame energie zijn opgenomen. Het voorliggende rapport gaat in op vier vormen van energieopwekking: opwekking van bio-energie door middel van vergisting, zonne-energie, windenergie en bodemenergie. Deze vier vormen hebben ruimtelijke consequenties en verwacht wordt dat initiatieven hiertoe in de nabije toekomst worden ontplooid. Hieronder zijn per energievorm de belangrijkste conclusie weergegeven.
Kleinschalige mestvergisters
Vergisters tot 15 meter hoog hebben weinig ruimtelijke impact. Ze kunnen dan ook bijna overal in het buitengebied op agrarische en agrarisch aanverwante bouwpercelen worden ingepast.
Middelgrote vergisters
Een middelgrote vergister heeft een grootschalig agrarisch karakter en is direct verbonden met een agrarisch bedrijf of een loonbedrijf dat gerelateerd is aan agrarische werkzaamheden. Omdat deze vergisters verwant zijn met deze bedrijven en middelmatig van omvang zijn, horen deze vergisters thuis op bouwpercelen in het agrarische gebied en eventueel op industrieterreinen.
Grootschalige vergistingsinstallaties
Grootschalige vergistingsinstallaties kunnen zich alleen op industrieterreinen vestigen, daar waar het past. Dergelijke initiatieven vergen een maatwerkafweging. De infrastructuur moet het aankunnen en het initiatief moet ook milieutechnisch inpasbaar zijn.
Zonne-energie
Zonnepanelen dienen in eerste instantie op daken van woningen en andere gebouwen te worden gerealiseerd. Ook aan verzoeken om parkeeroverkappingen met zonnepanelen bij campings, supermarkten, industrieterreinenterreinen en in het buitengebied wordt medewerking verleend (binnen de bestaande bouwblokgrootte). Bij woningen in het buitengebied waar geen mogelijkheden zijn om de zonnepanelen goed op het dak te plaatsen, kunnen een beperkt aantal zonnepanelen onder de voorwaarde van een goede ruimtelijke inpassing binnen het bouwblok worden gerealiseerd. Wanneer dit ook niet mogelijk is kunnen een beperkt aantal zonnepanelen, mits de goede ruimtelijke inpassing wordt gegarandeerd, aansluitend aan het bouwblok worden gerealiseerd. Kleine velden zonnepanelen tot maximaal 1 ha worden tijdelijk toegestaan op braakliggende gronden in of aansluitend aan woonkernen, die bestemd zijn voor industrie, kantoren of woningbouw. Ook worden kleine velden zonnepanelen toegestaan binnen bestaande bouwpercelen van bedrijven in het buitengebied. Gezien het grote industriële karakter en de grote impact op de beleving van het landschap worden grote velden met zonnepanelen alleen tijdelijk toegestaan op braakliggende gronden in of aansluitend aan de woonkernen, die bestemd zijn voor industrie, kantoren of woningbouw. Grote velden zonnepanelen worden ook op grote zandwinplassen, zoals in Vriezenveen-ZO, in beginsel niet uitgesloten.
Windturbines
Kleine windturbines kunnen worden geplaatst bij woningen, kantoorgebouwen of op een vrijstaande mast bij bijvoorbeeld een boerderij, waarbij de tiphoogte niet meer dan 25 meter mag bedragen. Deze kleine windturbines worden alleen toegelaten binnen agrarische bouwpercelen buiten de bebouwde kom en bij bedrijven op industrieterreinen. Kleine windmolens met een tiphoogte tot 15 meter worden ook toegestaan op grootschalige bedrijfsgebouwen, winkels in winkelcentra en kantoorgebouwen. Het moet hier dus gaan om grootschalige gebouwen die in een omgeving staan met weinig tot geen klein- schalige gebouwen om zich heen. Met dit beleidskader wordt de realisatie van grotere windturbines en grootschalige windmolenparken niet direct mogelijk gemaakt. De gemeente (college en uiteindelijk de gemeenteraad) zal dergelijke initiatieven wel beoordelen op ruimtelijke, innovatieve, maatschappelijke, landschappelijke, economische en milieutechnische haalbaarheid en toegevoegde waarde. Indien een initiatief op de genoemde punten haalbaar is en een toegevoegde waarde heeft, kan de gemeen- teraad uiteindelijk besluiten om medewerking te verlenen aan een initiatief.
Bodemenergiesystemen
Voor bodemenergiesystemen worden bepaalde gebieden uitgesloten van toepassing (zoals grondwaterbeschermingsgebieden en intrekgebieden, grondwaterafhankelijke natuur en – bufferzones, gebie- den met grote aardwaarden). Tevens moet worden opgelet bij bodem- of grondwaterverontreiniging en moet rekening gehouden worden met wederzijdse beïnvloeding van systemen (ondergrondse ordening).
Voor alle toe te laten initiatieven die niet passen binnen de geldende bestemmingsplannen, geldt dat het initiatief zorgvuldig door de gemeente milieutechnisch, verkeerskundig, bouwtechnisch en landschappelijk wordt afgewogen, alvorens wordt meegewerkt aan een bestemmingsplanherziening of projectafwijkingsbesluit.
Rol gemeente
De gemeente zal initiatieven die passen binnen het beleid zoveel mogelijk stimuleren, door middel van onder andere een goede informatievoorziening. Tevens worden in de te actualiseren bestemmingsplan mogelijkheden voor de opwekking van duurzame energie opgenomen.