Sociaal kopenGids voor de inachtneming van sociale overwegingen bij overheidsaanbestedingen
2011
Bij maatschappelijk verantwoordelijke overheidsopdrachten (MVOO) gaat het om het stellen van een voorbeeld en het beïnvloeden van de markt. Door MVOO te stimuleren, kunnen overheden bedrijven een sterke drijfveer geven om op maatschappelijk verantwoorde wijze te gaan ondernemen. Door verstandig in te kopen, kunnen overheden werkgelegenheidsmogelijkheden, fatsoenlijk werk, sociale insluiting, toegankelijkheid, ontwerpen voor iedereen en ethische handel stimuleren, alsmede een ruimere naleving van maatschappelijke normen nastreven. Voor sommige producten, werken en diensten kunnen de gevolgen hiervan bijzonder belangrijk zijn, aangezien aanbestedende diensten een groot aandeel in de markt hebben (bijvoorbeeld in de bouw, zakelijke diensten, IT etc.). Europese overheden besteden circa 17 % van het bruto binnenlands product van de EU (gelijk aan de helft van het bbp van Duitsland) en zijn daarmee in het algemeen grote consumenten. Als zij hun koopkracht aanwenden om goederen en diensten aan te schaffen die ook maatschappelijke resultaten opleveren, kunnen zij een grote bijdrage leveren aan duurzame ontwikkeling.
De rechtsgrondslag voor overheidsopdrachten in de Europese Unie wordt geleverd door Richtlijn 2004/17/ EG1 en Richtlijn 2004/18/EG2 (de ‘richtlijnen inzake overheidsopdrachten’), die gelegenheid scheppen voor de opname van sociale overwegingen, met name indien deze verband houden met het voorwerp van het contract en evenredig zijn met de daarin opgenomen verplichtingen, en zo lang de beginselen van prijs-kwaliteitverhouding en gelijke toegankelijkheid voor alle toeleveranciers in de EU in aanmerking worden geno-men.
Dit onderwerp is in de loop der jaren ontwikkeld aan de hand van jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie, een Mededeling van de Europese Commissie uit 20015 en een in 2003 door de Commissie gepubliceerd onderzoek naar diver- siteit en gelijkheid bij overheidsopdrachten. (http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_ rights/public/arc_en.htm#Leaflets).
Het doel van deze gids is (a) de aanbestedende diensten bewust te maken van de mogelijke voordelen van MVOO en (b) op praktische wijze uiteen te zetten welke mogelijkheden het bestaande rechtskader van de EU aanbestedende diensten biedt om sociale overwegingen in acht te nemen bij de aanbesteding van overheidsop- drachten, d.w.z. niet alleen te kijken naar prijs, maar ook naar de prijs-kwaliteitverhouding. Bij het opstellen van deze gids heeft de Commissie de overheden in de lidstaten evenals tal van andere betrokkenen en belangheb- benden geraadpleegd.
Deze gids is hoofdzakelijk geproduceerd voor overheden, maar ook in de hoop om afnemers uit de particuliere sector te inspireren.
Om praktische redenen volgt deze gids de aanbestedingsprocedure stapsgewijs.