Social return 'Van verplichting naar verbinding'
6 mei 2014
‘Gemeenten staan met de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 voor een grote uitdaging. Ze zullen actief werk moeten gaan maken van het begeleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar regulier werk. Gemeenten en hun afval- en reinigingsbedrijven hebben wettelijke taken in afvalbeheer en het beheer van de openbare ruimte die bij uitstek geschikt zijn voor de inzet van mensen met afstand tot de regu- liere arbeidsmarkt. Dit komt door de aard van de werkzaamheden, de regionale en lokale schaal waarop ze worden uitgevoerd én het publieke karakter van de diensten en bedrijven die ze uitvoeren. Gemeentelijke diensten, publieke en commerciële bedrijven hebben al veel ervaring op dit vlak. Het potentieel is echter nog lang niet benut.’
Gemeenten krijgen steeds meer taken en hebben daarvoor steeds minder geld beschikbaar. Dat betekent slim omgaan met beschikbare middelen, creatief zijn, buiten de gebaande paden naar oplossingen zoeken en meer samenwerken, ondermeer met private partijen. In het afvalbeheer en het beheer van de openbare ruimte heeft een gemeente een belangrijke keuze: het zelf doen, of het inbesteden of uitbesteden van werkzaamheden. Los van deze keuze kan een gemeente sociale doelen opleggen aan de uitvoering:
• binnen de eigen organisatie, aan de eigen dienst;
• bij inbesteding: aan de eigen uitvoeringsorganisatie;
• als onderdeel van inkoopbeleid:
bij aanbesteding aan een private partij.
De inzet van Social Return betekent het maken van een afspraak in aanbestedingen en andere contractrelaties om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werkervaring te helpen. Zo betrekken gemeenten publieke en private bedrijven bij het oplossen van de werkloosheid in Nederland en leveren die partijen een bijdrage aan ‘de sociale economie’.
Social Return, ook wel aangeduid als Social Return on Investment, is een bewezen instrument, dat ook in nationale wetgeving is verankerd en op Europees niveau tot uitvoering wordt gebracht.
Wat zijn nu de mogelijkheden en beperkingen voor het stimuleren van Social Return binnen de afval- en reinigingsbranche en de het beheer en onderhoud van de openbare ruimte? Deze handreiking van de NVRD zet een aantal mogelijkheden op een rij waarbij wordt ingegaan op de mogelijkheden en onmogelijkheden bin- nen het (Europese) aanbestedingsrecht. Allereerst wordt Social Return voor het goede begrip verder uitgediept en vertaald naar de branche. Daarna volgen tips voor de partijen die in de praktijk met Social Return aan de slag zijn. De tips zijn geïllustreerd met korte voorbeelden uit de praktijk. Een praktijk die volop in ontwikkeling en waar ‘leren van elkaar’ een belangrijke bijdrage kan leveren aan een succesvolle ontwikkeling.
Voor het samenstellen van deze publicatie is een rondgang gemaakt langs een aantal partijen die volop met de invulling van Social Return aan de slag zijn. De organisaties en bedrijven die hun praktijkervaring hebben gedeeld staan aan het eind vermeld.