Wat natuur de mens biedt
2010
Inleiding
De ecosystemen op aarde hebben talloze functies voor de mens, van het voedsel dat de landbouw produceert tot het zuiveren van lucht en water en het reguleren van het klimaat. Dergelijke maatschappelijke baten die mensen uit ecosystemen halen worden ecosysteemdiensten genoemd.
Het gaat bij ecosysteemdiensten om de volgende diensten (zie figuur 2):
- Productiediensten: ecosystemen leveren producten, zoals voedsel, water, hout en genetische bronnen.
- Regulerende diensten: mensen benutten het regulerende vermogen van ecosys- temen, bijvoorbeeld bij biologische plaagbestrijding in de landbouw, het vastleg- gen van koolstof door bomen of bestuiving door insecten.
- Culturele diensten: ecosystemen leveren niet-materiële diensten, zoals recreatie, gezondheid, historische, ethische en esthetische zaken.
- Ondersteunende diensten: diensten die noodzakelijk zijn voor de andere eco- systeemdiensten, zoals bodemvorming, de nutriëntenkringloop en de primaire productie.
Nederlandse ecosystemen leveren al sinds jaar en dag diensten met een maatschap- pelijk belang. Het zijn niet alleen ecosystemen in natuurgebieden die dergelijke diensten leveren. Ook het agrarisch gebied, rivieren, zee en de stad leveren ecosysteemdiensten.
Meestal leveren ecosystemen meerdere diensten tegelijk. Een goed voorbeeld hier- van is het groen in de stad. Dat is niet alleen waardevol in esthetische termen, het draagt ook bij aan het leefklimaat in de stad en het biedt ruimte voor ontspanning en verlaagt stress. Bovendien kan beplanting fijn stof uit de lucht filteren wat voor de gezondheid van mensen goed is. Planten op daken verbeteren de isolatie en verminderen het energieverbruik. Beplanting verhoogt de waterbergingscapaciteit, en planten zetten het broeikasgas CO2 om in zuurstof.
Deze brochure laat aan de hand van drie diensten zien hoe die functioneren in de Nederlandse maatschappij en economie. Het accent ligt op andere ecosysteemdiensten dan de intrinsieke waarde die mensen toekennen aan biodiversiteit. De diensten zijn: voedselproductie, biologische plaagbestrijding en het vastleggen van koolstof in bossen. Voor elk van de drie diensten geeft de brochure weer wat de dienst is, welke maatschappelijke en financiële waarde de dienst heeft en wat het beleid desgewenst kan doen om het gebruik van de diensten te versterken.