Weg met TAG

Voor u ligt de eindrapportage van het project ketenhandhaving teerhoudend asfalt (TAG).
De VROM-Inspectie heeft dit project uitgevoerd tussen juni 2003 en maart 2004. Dit rapport beschrijft de verwijderingsketen van TAG binnen Nederland, verschaft inzicht in de rol en het naleefgedrag van betrokken actoren en geeft een beeld van de voornaamste risico’s op overtreding van de regels.
Deze inleiding beschrijft de achtergronden en het doel van het project.

Probleemschets
Tot 1990 werden teer en teerproducten op grote schaal in de wegenbouw gebruikt als bindmiddel in asfalt, bij oppervlaktebehandeling en reconstructie van wegen. In het verleden is vrijgekomen TAG ook hergebruikt in wegfunderingen, vaak vermengd met andere steenachtige materialen. Vanaf 1 januari 2001 verbiedt het Bouwstoffenbesluit bodem en oppervlaktewater (Bsb) dergelijk hergebruik van TAG.
Tot 1990 is naar schatting 50 miljoen ton TAG in wegen toegepast. De wetgever streeft ernaar het teer bij het vrijkomen volledig uit de keten te verwijderen. Hierbij gold als uitgangspunt dat er op korte termijn voldoende (thermische) verwerkingscapaciteit beschikbaar zou komen. Ondanks de vele initiatieven die al in 1995 zijn gestart, was ten tijde van de voorbereiding van dit onderzoek onvoldoende capaciteit beschikbaar om vrijkomend TAG te verwerken. Hierdoor ontstond gerede twijfel of de doelstelling van de wetgever op korte termijn is te realiseren. Inmiddels werden in afwachting van een toereikende verwerkingscapaciteit grote hoeveelheden TAG tijdelijk opgeslagen. Het is niet uitgesloten dat de capaciteitsproblemen op diverse plaatsen in de keten leiden tot overtreding van de regels. Door de complexiteit van de verwijderingsketen (verschillende activiteiten, regelgeving en actoren met soms meervoudige rollen) en onvoldoende toezicht op de naleving van de regelgeving, ontbreekt het inzicht in het naleefgedrag.

Achtergrond project
In 2003 is de VROM-Inspectie gestart met een zogenoemd ‘etalageproject ketenhandhaving’. Het doel van dat project is het (verder) ontwikkelen van een visie op ketenhandhaving en de bijbehorende organisatie-structuur. Naar aanleiding van in eerdere onderzoeken geconstateerde structurele problemen met de uitvoering van het Bsb en de asbestregelgeving heeft de Staatssecretaris van VROM de Tweede kamer toegezegd de mogelijkheden van ketenhandhaving op nationaal niveau te verkennen.
De VROM-Inspectie geeft invulling aan deze toezegging met de uitvoering van het etalageproject en een drietal ketenhandhavingsprojecten, waaronder dit project ketenhandhaving TAG. De ervaringen in deze projecten, wat betreft handhavingstrategie en organisatie worden in het etalageproject meegenomen.

Doel en onderzoeksvragen
Het doel van dit project is:
- het vergroten van het inzicht in de verwijderingsketen van (teerhoudend) asfalt en het naleesgedrag van de verschillende actoren in die keten;
- uitvoeren van gericht toezicht om de naleving zonodig te bevorderen;
- verkennen van de mogelijkheden voor ketenhandhaving.

Om bovenstaand doel te bereiken richt het ketenonderzoek zich op het beantwoorden van de volgende hoofdvraag:
Hoe ziet de verwijderingsketen van TAG eruit en worden de regels voor het omgaan met TAG nageleefd?
Deze vraag is opgesplitst in de volgende deelvragen:
- Hoe ziet de verwijderingsketen van TAG eruit:
- Welke actoren zijn actief in de keten?
- Wat is het beleids-en wettelijk kader?
- Welke factoren (kunnen) leiden tot illegaal handelen?
- Hoe is het naleefgedrag bij het omgaan met TAG?
- Op welke risico's en actoren moeten de controleactiviteiten zich richten?
- Wat zijn de milieuhygiënische en gezondheidskundige gevolgen van het niet naleven van de regels?

Terug naar bibliotheek