Zakboek Openbare orde en veiligheid
2010
De burgemeester is belast met de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Om die verantwoordelijkheid waar te kunnen maken, staan hem tal van bevoegdheden ter beschikking. Van oudsher heeft de burgemeester al diverse bevoegdheden
die hun grondslag vinden in algemene bepalingen in de Gemeentewet. Van recentere datum zijn daar diverse - meer specifieke - bepalingen in de Gemeentewet aan toegevoegd, zoals de bestuurlijke ophouding, sluiting van drugspanden en cameratoezicht op openbare plaatsen. En in een aantal bijzondere wetten heeft de burgemeester bevoegdheden om op te treden als omstandigheden daarom vragen. Het varieert dan onder andere van het tijdelijk huisverbod tegen plegers van huiselijk geweld tot het reguleren en zelfs verbieden van demonstraties als de openbare orde daar om vraagt.
De taken en bevoegdheden van de burgemeester zijn geen statisch gegeven. Maatschappelijke omstandigheden wijzigen, jurisprudentie vormt zich en met regelmaat verandert de wetgeving. Zo is er op dit moment - september 2010 - een aantal nieuwe bevoegdheden in aantocht op gebieden zoals handhaving van de Drank- en Horecawet en verplichte opvoedingsondersteuning. Voorzover deze in behandeling zijn bij het parlement zijn deze beschreven.
Deze publicatie geeft de burgemeester, de loco-burgemeester en zijn ambtelijke ondersteuning een beknopt en praktisch overzicht van de actuele bevoegdheden op het gebied van de openbare orde en veiligheid. De bevoegdheden zijn voorzien van casuïstiek, zodat de werking ervan in de praktijk helder wordt. Om deze bundel overzichtelijk te houden, is ervoor gekozen om de bevoegdheden zo beknopt mogelijk te beschrijven, zonder dewerkelijkheid geweld aan te doen. Veelvuldig wordt verwezen naar de website van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters - www.burgemeesters.nl/bevoegdheden, waar meer achtergronden en toelichtingen over de genoemde bevoegdheden te vinden zijn.
In de bijlage is een opsomming opgenomen van bevoegdheden die niet in de publicatie zijn besproken. Meer achtergronden over deze bevoegdheden zijn op de website van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters toegevoegd.