Inhoudsopgave

    Cameratoezicht

    Samengevat

    Steeds meer verschijnen er camera's in de openbare ruimte. Er zijn duizenden camera's actief. De gemeente Ede had in 1997 de primeur in Nederland. Op de websites 'cameralocaties' en 'reportacam' kan men een beeld krijgen van waar de camera's staan. De camera's worden meestal gebruikt in uitgangsgebieden, bedrijventerreinen en vrachtwagenparkeerterreinen

    De camera's hebben tot doel om de veiligheid in de openbare ruimte te bevorderen. Door camera's wordt de pakkans vergroot. Dit moet preventief werken en daardoor de veiligheid vergroten. Met cameratoezicht willen de gemeente en de politie:

    • verstoringen van de openbare orde en veiligheid (vroegtijdig) opmerken
    • criminaliteit zoals geweld, overlast en vernielingen verminderen
    • hulpdiensten beveiligen
    • het veiligheidsgevoel van de bevolking vergroten
    • schade door criminaliteit verminderen
    • opsporing en vervolging van strafbare feiten bevorderen
    • een efficiëntere inzet van politiemensen en buitengewoon opsporingsambtenaren.

    Cameratoezicht voor de veiligheid in de openbare ruimte is een verantwoordelijkheid voor het bestuur van de gemeente. Als er cameratoezicht is, moeten de burgers hierover  in kennis worden gesteld. Ze kunnen immers op beeld komen. Niet kenbaar maken van cameratoezicht is strafbaar. De aanwezigheid van een camera's moet duidelijk zijn aangegeven.

    Cameratoezicht met het oog op de beveiliging van personen, gebouwen, terreinen, zaken en productieprocessen valt onder de Wet bescherming persoonsgegevens (ook wel de privacywet genoemd). Zulk cameratoezicht moet worden aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens, de privacytoezichthouder.  Dit valt buiten het bereik van dit onderwerp. Privaat cameratoezicht zoals beschreven in 'Rapport Privaat Cameratoezicht in Assen' (Gemeente Assen, 2010) valt buiten dit onderwerp.

    http://www.youtube.com/watch?v=6YTZvjDR4Os

    Op 1 april 2014 is de Wet flexibel cameratoezicht aangenomen door de Tweede Kamer en op 22 maart 2016 als hamerstuk afgedaan door de Eerste Kamer. Gemeenten konden al vaste camera’s plaatsen, maar mobiele camera’s waren niet toegestaan. Overlast van bijvoorbeeld drugsgebruikers, zakkenrollers en vandalen verplaatst zich veelal, waardoor sommige gemeenten ook flexibele camera's willen gebruiken. De nieuwe wet voorziet daar in. De wet zal dus binnenkort van kracht worden.

    http://www.youtube.com/watch?v=lnQLQ3H0yJY

    Wetgeving

    De gemeentewet

    In de Gemeentewet is via de Wet cameratoezicht uit 2005, in artikel 151c geregeld dat de burgemeester de bevoegdheid heeft om vaste camera's te plaatsen voor toezicht op een openbare plaats. 

    Artikel 151c

    1.De raad kan bij verordening de burgemeester de bevoegdheid verlenen om, indien dat in het belang van de handhaving van de openbare orde noodzakelijk is, te besluiten tot plaatsing van vaste camera’s voor een bepaalde duur ten behoeve van het toezicht op een openbare plaats als bedoeld in artikel 1 van de Wet openbare manifestaties en andere bij verordening aan te wijzen plaatsen die voor een ieder toegankelijk zijn. De burgemeester bepaalt de duur van de plaatsing en wijst de openbare plaats of plaatsen aan, met inachtneming van hetgeen daaromtrent in de verordening is bepaald.

    Hiervoor wordt een periode aangehouden waarvoor dit cameratoezicht noodzakelijk is. De openbare ruimte wordt gedefinieerd in artikel 1 van de Wet openbare manifestaties als:

    Artikel 1

    1. In deze wet wordt verstaan onder openbare plaats: plaats die krachtens bestemming of vast gebruik openstaat voor het publiek.
    2. Onder openbare plaats wordt niet begrepen een gebouw of besloten plaats als bedoeld in artikel 6, tweede lid, van de Grondwet.

    De politie verwerkt de gegevens conform de Wet politiegegevens. Het feit dat de politie de operationele regie heeft, betekent niet automatisch dat de beelden uitsluitend door politiefunctionarissen mogen worden bekeken. Het rechtstreeks bekijken van beelden vergt een enorme personele inzet. Het is daarom toegestaan dat andere cameraobservanten de beelden rechtstreeks bekijken. Deze cameraobservanten mogen hun werkzaamheden slechts verrichten onder regie van de politie. 

    Lid 7 van artikel 151c van de Gemeentewet stelt dat de gegevens na ten hoogste 4 weken worden vernietigd, tenzij er vermoedens zijn van strafbare feiten. 

    Daarmee is er voor gemeenten de mogelijkheid om cameratoezicht voor de openbare ruimte mogelijk te maken. Dit echter na overleg met politie en officieer van justitie, voor een concrete locatie met vaste camera's en voor een vaste periode. 

    Voor het plaatsen van de camera's zal de gemeente een plaatsingsbesluit moeten nemen conform de Gemeentelijke verordening. Een voorbeeld van een plaatsingsbesluit: 'Vechtplein Amsterdam', 2013. Het plein heeft in dit kader de naam niet mee... Voor verlenging van toezicht, moet een verlengingsbesluit worden genomen. Om het toezicht (vroegtijdig) te beëindigen, moet een beëindigingsbesluit worden genomen. 

    Wet bescherming persoonsgegevens

    De Wet bescherming persoonsgegevens is het juridisch kader voor  of en wanneer persoonsgegevens mogen worden verwerkt. De wet stelt eisen aan de wijze van verwerking. De wet legt vast wie verantwoordelijk is voor de verwerking van gegevens en wat de rechten zijn van betrokkenen. Een burger heeft het recht om de eigen persoonsgegevens in te zien, te verwijderen of af te schermen. Zie ook Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV).

    Het College Bescherming Persoonsgegevens (CPB) heeft in 2004 het rapport 'Camera's in het publieke domein' uitgegeven met daarin privacynormen. Dat is geen wetgeving, maar wel richtinggevend.

    Gemeentelijke verordening/APV

    Cameratoezicht moet zijn geregeld in de gemeentelijke verordening. Een voorbeeld van zo'n bepaling, in dit geval van de gemeente Den Haag:

    Afdeling 16: Cameratoezicht op openbare plaatsen

    Artikel 2:77 Cameratoezicht op openbare plaatsen

    1. De burgemeester kan overeenkomstig artikel 151c van de Gemeentewet besluiten tot plaatsing van vaste camera’s voor een bepaalde duur ten behoeve van het toezicht op een openbare plaats.

    2. De burgemeester heeft de bevoegdheid als bedoeld in het eerste lid eveneens ten aanzien van andere voor een ieder toegankelijke plaatsen:

    1. parkeerterreinen;
    2. plaatsen die vanwege doelgebonden verblijf niet onder de definitie van openbare plaats uit artikel 1 van de Wet openbare manifestaties (Wom) vallen.

    Voor cameratoezicht heeft de gemeente op grond van artikel 149 van de Gemeentewet de mogelijkheid een verordening te maken. Cameratoezicht zonder een verordening is niet toegestaan (een noodverordening is wel toegestaan). Enkele voorbeelden van zo'n verordening:

    Zie ook de 'Handreiking cameratoezicht' (2009) van het CCV. Deze handreiking is in 2014 vernieuwd en nu alleen nog digitaal beschikbaar via deze link.

    Verkeer

    Door Rijkswaterstaat worden zo'n 2.000 camera's gebruikt ten behoeve van het sturen en beheersen van het verkeer. De camera’s die boven de snelwegen hangen, zijn gekoppeld aan de 5 verkeerscentrales die Nederland heeft. Verkeersleiders achter grote schermen in die centrales sturen meteen de weginspecteurs van RWS de weg op om hulp te gaan verlenen, of andere hulptroepen inschakelen als dat nodig wordt geacht.

    De verkeersleiders houden overzicht en zorgen dat er bij calamiteiten omleidingsroutes komen, als er iets op de weg ligt dat het opgeruimd wordt en als er snelheidsbeperkingen nodig zijn dat de matrixborden aan gaan (ook grotendeels automatisch).

    Deze verkeersregistratiesystemen werken onder het 'Privacyreglement verkeersregistratiesystemen Rijkswaterstaat'. Het doel van dit reglement is in artikel 3 als volgt beschreven: 

    Artikel 3 Doel

    Het doel van de verwerking van persoonsgegevens verkregen door verkeersregistratiesystemen, is het beheer van waterstaatswerken, in het bijzonder:

    1. het verzekeren en bevorderen van het doelmatig, vlot en veilig gebruik van waterstaatswerken, waaronder ook begrepen het verhalen van schade, veroorzaakt door de gebruikers,
    2. de zorg voor de veiligheid van gebruikers van waterstaatswerken, waaronder het snel en doelmatig kunnen handelen bij ongevallen en calamiteiten, en
    3. het verrichten van noodzakelijke studies en onderzoeken en het verwerken van persoonsgegevens voor statistische en beleidsdoeleinden.

    De bewaartermijn van de verzamelde gegevens is maximaal 30 dagen.

    Heimelijk cameratoezicht conform het Wetboek van Strafrecht valt buiten het onderwerp 'cameratoezicht'. 

    Er zijn systemenen die nummerplaten kunnen herkennen: ANPR. Dat is de afkorting van 'Automatic number plate recognition'. Deze systemen worden onder andere gebruikt om gestolen of niet verzekerde voertuigen op te sporen of voor snelheidscontroles. Ze vallen daarmee buiten dit onderwerp van cameratoezicht.

    Wet werk en bijstand

    Hierbij gaat het niet meer over de openbare ruimte maar over opsporing in het kader van de Wet werk en bijstand (Wwb). Ook hiervoor kunnen camera's worden ingezet. De Wwb geeft niet met zoveel woorden het college van burgemeester en wethouders de bevoegdheid tot heimelijke observatie. De observatie voor dit doel wordt in dit onderwerp buiten beschouwing gelaten.

    EVRM

    Cameratoezicht kan niet zonder meer worden toegestaan. Uit jurisprudentie aangaande artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en de fundamentele Vrijheden zijn drie criteria voortgekomen waar alle vormen van cameratoezicht aan getoetst dienen te worden alvorens bepaald kan worden of cameratoezicht is toegestaan. Deze criteria luiden als volgt:

    • De vraag of er sprake is van een dringende maatschappelijke behoefte
    • Het proportionaliteitsbeginsel. Dit houdt in dat de inbreuk op de belangen van de geobserveerde en op beeld vastgelegde betrokkene niet onevenredig mag zijn in verhouding tot het te dienen doel
    • Het subsidiariteitsbeginsel. Hetgeen inhoudt dat het doel waarvoor camera's worden geplaatst in redelijkheid niet op een andere, voor de geobserveerde en vastgelegde betrokkene minder nadelige, wijze kan worden bereikt.

    Wet flexibel cameratoezicht

    Op 1 april 2014 is de Wet flexibel cameratoezicht aangenomen door de Tweede Kamer en op 22 maart 2016 als hamerstuk afgedaan door de Eerste Kamer. Gemeenten konden al vaste camera’s plaatsen, maar mobiele camera’s waren niet toegestaan. Overlast van bijvoorbeeld drugsgebruikers, zakkenrollers en vandalen verplaatst zich veelal, waardoor sommige gemeenten ook flexibele camera's willen gebruiken. De nieuwe wet voorziet daar in. De wet zal dus binnenkort van kracht worden.

    Regeling particuliere beveiligings-organisaties en recherchebureaus

    Deze regeling beschrijft in bijlage 6 de gedragsregels voor particuliere organisaties die zich op commerciële basis bezig houden met het verrichten van feitenonderzoek in zaken met een privaatrechtelijke, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke achtergrond. Dit valt buiten het hier beschreven onderwerp 'cameratoezicht'.

    Beleid

    Cameratoezicht staat niet op zichzelf. Cameratoezicht vindt de grondslag in vraagstukken rondom veiligheid: sociale veiligheid, vandalisme, inbraken, geweldsmisdrijven. De wetgeving geeft de juridische kaders. De gemeente Westland heeft in 'Kijk op criminaliteit' (2012) een schema gemaakt om te bepalen of cameratoezicht noodzakelijk c.q. mogelijk is.

    Er zijn 'Vuistregels' opgesteld door het College Bescherming Persoonsgegevens. Om tot cameratoezicht over te gaan, zal er een verkenning zijn gedaan van:

    • Welke veiligheidsproblemen zich hebben voorgedaan
    • Beoordeling of cameratoezicht hierin een verbetering kan brengen.

    Enkele voorbeelden van zulke verkenningen:

    De privacy van individuen is belangrijk. In het 'Handvest voor democratisch gebruik van cameratoezicht' (2010, European Forum) is hier een invulling aan gegeven. 

    http://www.youtube.com/watch?v=22Gka0ueUkg

    Cameratoezicht kan ook onderdeel zijn van integrale veiligheidsnota's. Dan wordt het vraagstuk inzake veiligheid in een breder kader beschouwd. Enkele voorbeelden van zulke nota's:

    De VVSG (België) heeft een 'Stappenplan invoering cameratoezicht' (2012) ontwikkeld. Dit stappenplan gaan goed gebruikt worden voor zowel het formulieren van beleid als voor het uitwerken van uitvoeringsplannen.

    Camera's op het station. Foto door Lex Stax

    Gebouwen

    ​Het Europese beleid voor de locaties van gebouwen van de Europese Unie is vastgelegd in 'Het beleid van het Europese Parlement inzake cameratoezicht' (2013). Dit kan een basis zijn voor het beleid van overheidsgebouwen in Nederland.  Enkele voorbeelden van protocollen:

    Effecten cameratoezicht

    De effecten van cameratoezicht zijn beschreven in de volgende documenten:

    http://www.youtube.com/watch?v=yGq9osip2xw

    ​Breder bekeken

    Cameratoezicht moet een oplossing bieden voor onveiligheid, overlast en criminaliteit. Het is één van de mogelijkheden. Verbetering van de openbare verlichting kan ook effectief zijn. De volgende rapporten beoordelen de effectiviteit van verschillende methoden:

    http://www.youtube.com/watch?v=Y6OrHADB9aQ

    Big data

    Door toegenomen rekenkracht van computers én omdat er steeds meer camera's zijn, wordt 'big data' interessant. Met 'big data' worden de beelden van de camera's door computers geanalyseeerd. Afwijkingen, denk aan rennende of vechtende mensen, worden door de computers gedetecteerd. Dan wordt er een signaal afgegeven naar de toezichthoudende instantie/personen. Zij nemen dan een besluit over wel of niet ingrijpen. 

    In Eindhoven loopt het project 'City Pulse'. Hier worden de technieken ontwikkeld die nodig zijn. Het volgende filmpje gaat hier over. Het filmpje is gemaakt door ATOS en daardoor nogal gericht op het succes van de techniek. De mogelijkheden worden wel goed uitgelegd. 

    https://www.youtube.com/watch?v=kkXxCkQMkDo&feature=youtu.be

    Met zulke technieken wordt het probleem dat men niet voortdurende àlle camera's in de gaten kan houden, omzeild. Door 'big data' te gebruiken, kan men analyses maken van de aanloop naar ongewenste gebeurtenissen. Daardoor is het mogelijk om in te grijpen, of te anticiperen, voordat het uit de hand loopt.

    Beheer

    De meer beleidsmatige integrale veiligheidsplannen van een gemeente, moeten worden omgezet in plannen die concreet de uitvoering beschrijven. Hieronder enkele voorbeelden van zulke praktische plannen:

    Evaluatie van cameratoezicht

    De volgende documenten geven enkele evaluaties op gemeentelijk niveau:

    Landelijke evaluaties zijn veelal wat ouder. De twee meest relevante voor de wetgeving zijn:

    Dit zijn evaluaties naar aanleiding van de toen nieuwe wetgeving uit 2005. Evaluaties geven richting aan het eventueel bijstellen van beleid. 

    In het rapport 'Camera's in beeld' (2012, door Bureau Beke) worden acht aanbevelingen gedaan. Deze acht aanbevelingen zullen geldig zijn voor veel organisaties:

    1 Cameraprotocol

    Er dient een cameraprotocol te worden opgesteld waarin verschillende punten concreet dienen te worden uitgewerkt. Het gaat dan onder meer om procedures rondom vastlegging van beeldmateriaal, het onderhoud en de bediening van het camerasysteem en de opleiding en training van personeel. Als specifiek onderdeel van voornoemd cameraprotocol moet er een duidelijke procedure (en controle) komen die voorziet in het snel signaleren en repareren van defecte camera’s.

    2 Aanmaak en bijhouden logboek

    Er dient door de ‘controler’ van de politie werkzaam in de observatieruimtes in zowel Bergen op Zoom als Roosendaal een digitaal logboek (Excel) te worden bijgehouden waarin wordt vastgelegd wanneer en waarom de camera’s worden uitgekeken en welke camera’s dan worden gebruikt. Hiermee krijgen beide gemeenten (maar óók de andere veiligheidspartners) goede managementinformatie over de mate waarin camerabeelden een rol spelen tijdens het operationele politiewerk en welke gevolgen c.q. effecten dit heeft. daarbij kan zoals eerder reeds aangegeven worden gedacht aan proactief (handhaven openbare orde) en repressief (opsporing en vervolging) handhaven.

    3 Periodieke communicatie richting bewoners

    Dergelijke managementinformatie is niet alleen van belang voor de politiek inhoudelijke en financiële verantwoording van dergelijke projecten, maar ook omdat hiermee dergelijke projecten verantwoord kunnen worden naar de bewoners van beide gemeenten (maatschappelijk draagvlak). Dit onder het motto: ‘Be good . . . . and tell it’. Met name de groep bewoners die nu nog sceptisch staat tegenover cameratoezicht zou op basis van behaalde successen zijn standpunt kunnen veranderen. daarbij is overigens wel essentieel dat ook wordt uitgelegd wat de mogelijkheden en beperkingen van cameratoezicht zijn. De indruk bestaat dat een deel van de bewoners te hoge verwachtingen heeft van cameratoezicht.

    http://www.youtube.com/watch?v=f23DeGsJW8w

    4 Betere communicatie tussen ondernemers en politie

    Op diverse fronten kan de informatie-uitwisseling tussen politie en ondernemers binnen de cameragebieden worden verbeterd. Thema’s zijn de parasols op de zomerterrassen (die het zicht van de camera’s belemmeren), onduidelijkheid over de mate waarin gebruik wordt gemaakt van beeldmateriaal bij het opsporen en aanhouden van verdachten en onduidelijkheid wanneer defecte camera’s weer operationeel zijn. In het verlengde daarvan geven de ondernemers aan dat ze graag beter zouden willen worden geïnformeerd over ‘welke successen met het cameratoezicht behaald zijn’ (zie ook voorgaande aanbeveling 3).

    5 Taken en verantwoordelijkheden bij cameratoezicht

    Vooralsnog lijkt de taakverdeling waarbij de politie de volledige operationele regie voert goed te werken. Desalniettemin stellen we voor komend jaar te bestuderen in hoeverre de afdelingen Handhaving/Stadstoezicht in beide gemeenten een actievere rol kunnen gaan spelen in de operationele uitvoering. Het betreft dan zowel de aansturing vanuit de toezichtcentrale als de daadwerkelijke handhaving op straat.

    6 Centralisatie van cameratoezicht

    De komst van één nationale politie leidt komend jaar tot de vorming van een regionale eenheid Zeeland–West Brabant. Dit kan gevolgen hebben voor de wijze waarop de operationele regierol van de politie bij cameratoezicht in Bergen op Zoom en Roosendaal wordt ingevuld. Onze inschatting is dat in de komende één tot twee jaar de discussie over een meer gecentraliseerd cameratoezicht alsnog gevoerd gaat worden Vooruitlopend op die discussie zouden beide gemeenten nog eens het ingenomen standpunt nader kunnen onderbouwen. Het gaat vooral om een inzet van camera’s in het kader van handhaving. dat pleit er voor het gebruik van de camera’s dicht bij de lokaal gerichte inzet van de politie te houden. Gecentraliseerd cameratoezicht zou hier afbreuk aan kunnen doen.

    7 Nieuwe technologie op cameragebied

    Bergen op Zoom en Roosendaal doen er verstandig de inzet van ‘slimme’ camera’s – die gebruik maken van nieuwe technologie als geluidsdetectie en/of bewegingsdetectie – voorlopig van een afstand te volgen. Pas als dergelijke camera’s een bredere toepassing hebben gekregen, de kosten zijn gedaald en de ‘kinderziektes’ zijn overwonnen c.q. de camera’s operationeel een meerwaarde hebben, kan bekeken worden of ze geschikt zijn om te worden ingezet.

    8 Ontwikkelingen op juridisch gebied

    Voor Bergen op Zoom en Roosendaal geldt dat het huidige cameratoezicht voldoet aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit zoals vastgelegd in de Gemeentewet. Apart aandacht dient besteed te worden aan het gebruik van verplaatsbare camera’s. Op basis van meldingen van bewoners, alsmede observaties van politie en Stadswachten is een aantal hot spots genoemd die samenhangen met illegale straathandel (drugs). Het voorstel is dat deze locaties in aanmerking komen voor de inzet van verplaatsbaar cameratoezicht. de inzet hiervan valt – net als de meer gangbare vorm van cameratoezicht – onder artikel 151c van de Gemeentewet. Voorwaarde is wel dat dit gebeurt op basis van een gedegen analyse waarin wordt aangetoond dat het hot spots betreft waar sprake is van overlast of drugshandel. Het is in dergelijke gevallen ook onder de huidige wetgeving reeds moge- lijk camera’s voor een kortere, vooraf bepaalde termijn – van bijvoorbeeld drie maanden – in te zetten. Vanwege de behoefte van de praktijk aan duidelijker richtlijnen, bereidt de minister van Veiligheid & Justitie een wetsvoorstel voor dat de inzet van tijdelijk en flexibel cameratoezicht moet vergemakkelijken. Wanneer dit wetsvoorstel wordt goedgekeurd, kan de burgemeester ter handhaving van de openbare orde en veiligheid een gebied aanwij- zen waarbinnen mobiele camera’s kunnen worden ingezet. Binnen dit gebied kunnen de camera’s bovendien eenvoudig worden verplaatst zonder dat hiervoor een aparte procedure zal moeten worden doorlopen. Op basis van de doelstellingen die met het verplaatsbaar cameratoezicht worden beoogd, de ervaringen die met de eerste verplaatsbare camera’s worden opgedaan en de tekst en reikwijdte van de wet, zal moeten worden bepaald hoeveel verplaatsbare camera’s moeten worden aangeschaft.

    Protocol videocameratoezicht

    Voor het uitvoeren van videocameratoezicht moet een protocol zijn opgesteld. Dit protocol kan opgenomen zijn in het veiligheidsplan of een apart document zijn. Enkele voorbeelden van protocollen:

    Beoordelen van camerabeelden

    Er kan voor worden gekozen om camerabeelden níet te beoordelen, maar wel camera's op te hangen. Dat scheelt natuurlijk aanzienlijk in de kosten. Als dit spoor niet wordt gevolgd, zal er iemand of een team de camerabeelden moeten beoordelen. Dat kan natuurlijk ook in een deel van de tijd het geval zijn. Bijvoorbeeld tijdens koopavond, gedurende de uitgangsuren of tijdens evenementen.

    De politie verwerkt de gegevens conform de Wet politiegegevens. Het feit dat de politie de operationele regie heeft, betekent niet automatisch dat de beelden uitsluitend door politiefunctionarissen mogen worden bekeken. Het rechtstreeks bekijken van beelden vergt een enorme personele inzet. Het is daarom toegestaan dat andere cameraobservanten de beelden rechtstreeks bekijken. Deze cameraobservanten mogen hun werkzaamheden slechts verrichten onder regie van de politie. 

    Incident in beeld

    Als er een incident plaatsvindt, dan  zal de cameraobservant (indien de politie niet zelf de beelden beoordeelt) de politie inschakelen. De politie beslist dan hoe te handelen. De ervaringen van de politie bij cameratoezicht voor hett beschermen van werknemers met een publieke taak, zijn beschreven in 'Cameratoezicht in beweging' (2010, Bureau Beke).

    http://www.youtube.com/watch?v=e68tmOSqqLw

    Onderhoud van camera's

    De camera's die geplaatst zijn moeten het reguliere onderhoud hebben. Ongetwijfeld zullen ze door vandalen graag beschadigd worden. Het onderhoud en beheer moeten daar op afgestemd zijn. Het is in ieder geval makkelijk te controleren of een camera nog (goed) werkt. 

    Planning

    Om een beeld te krijgen van de doorlooptijd van een project voor cameratoezicht, heeft de gemeente Rotterdam in de brochure 'Cameratoezicht' uit 2011 de volgende indicatieve planning gemaakt.

     

    Duurzaamheid

    Cameratoezicht heeft geen specifieke rol bij duurzaamheid. Camera's zijn gericht op sociale veiligheid. Dat ze meehelpen om schade aan het milieu te voorkomen, is een prettige 'bijvangst'.

    Kosten

    De kosten van cameratoezicht zijn door de gemeente Westland begroot in 'Kijk op criminaliteit' (2012). Hieruit kunnen de diverse kostenposten worden afgeleid. De hoogtes van de verschillende kostenposten zullen voor elke gemeente anders zijn. De hoogte van de eenmalige kosten voor aanschaf staan niet in de onderstaande tabellen van de gemeente. De aanschaf voor de camera's en bijbehorende infrastructuur bedroeg meer dan 250.000 euro. 

    Bovenstaande tabel geeft de kosten voor het beheer door de gemeente. Het is mogelijk dat het cameratoezicht wordt overgedragen aan de politie. De raming van kosten daarvoor staat hieronder.

    De aanschafkosten per camera liggen tussen de 10.000 en 25.000 per camera. De gemeente Rotterdam heeft de kosten uitgewerkt in de brochure 'Cameratoezicht' uit 2011. De gemeente Amsterdam heeft de kosten samengevat in paragraaf 2.2 van de 'Evaluatie cameratoezicht Amsterdam 2011' (2012, door DSP-Groep). Hieruit blijkt dat de uren om de camerabeelden live te bekijken een groot deel van de kosten is. 

    http://www.youtube.com/watch?v=9KI2W28vLwg

    De gemeente Assen onderscheidt in de 'Discussienota cameratoezicht' (2010) hiervoor drie scenario's: 

    • Eenvoudige variant: de beelden opgenomen en worden, bij incidenten, achteraf bekeken
    • Middenvariant: de beelden gedurende een bepaalde tijd live door toezichthouders uitgekeken
    • Zware variant: de beelden gedurende een bepaalde tijd live door toezichthouders uitgekeken. Deze variant kent een duurder (kabel)netwerk

    Welk scenario het meest functioneel is, zal per organisatie anders zijn. In het geval van Assen is de zware variant vier keer duurder dan de eenvoudige variant. De discussienota hoort bij de nota 'Toezicht in beeld' (2010) van de gemeente Assen.

    http://www.youtube.com/watch?v=4YYcPWjTWbM

    Participatie

    Cameratoezicht heeft tot doel de objectieve en subjectieve veiligheid te verbeteren. Problemen van criminaliteit, hangjongeren en -ouderen worden beperkt. 

    De resultaten van een onderzoek bij de bewoners is beschreven in het rapport van de gemeente Venlo: 'Cameratoezicht gemeente Venlo' (2013). De gemeente Spijkenisse heeft haar resultaten geëvalueerd in 2010 in het rapport 'Cameratoezicht evaluatie en stand van zaken' en de gemeente Ede in 2011 in het rapport 'Evaluatie cameratoezicht Ede 2011'.  De rapporten geven inzicht in wat er bereikt is in objectieve zin en wat het gevoel is dat de burgers hierbij hebben. Daarbij dient men zich wel te realiseren dat er vele factoren zijn die het veiligheidsgevoel bepalen, meer dan alleen cameratoezicht. De gemeente Leiden laat dat zien in de 'Evaluatie Camera Toezicht Openbaar Vervoer Leiden' (2014).

    In algmene zin lijkt het er op dat de objectieve resultaten van cameratoezicht er zijn en dat de burger zich over het algemeen veiliger voelt. Voor zover de doelgroepen te benaderen zijn (criminelen, hangjongeren) vinden zij cameratoezicht minder gewenst. De gevoelens van de daders staan in  'Daders over cameratoezicht' (2012, door de Politie).

    http://www.youtube.com/watch?v=pj9cp5OrYjw

    Links

    www.cbpweb.nl

    www.hetccv.nl

    www.politie.nl

     

    Gerelateerde onderwerpen

    Monitoring

    Milieuzone

    Stadslandbouw